Sanatçıların Sosyal Haklara Ulaşımındaki Güçlükler

Authors : Selcan PEKSAN, Fatma TOSUN

Pages : 207-230

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2014-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, sanatçıların sosyo-ekonomik durumlarını, sosyal haklar açısından incelemeyi amaçlamaktadır. Sanatçıların çalışma hayatlarına ilişkin genel özellikler incelendiğinde, aralıklı ve düzensiz çalıştıkları ve bu sebeple ücretleri ile eserlerinin satışlarından veya telif haklarından elde ettikleri gelirlerinin genellikle yetersiz ve öngörülemez olduğu görülmektedir. Ayrıca sanatçılık uzun bir eğitim sürecini gerektirdiği gibi, kariyerlerinin gelişmesi de uzun yıllar içinde mümkün olur. Üstelik sanatçıların başarıları, toplum tarafından beğenilmelerine bağlıdır. Bu beğeninin sürekli yenilenmesi gerektiğinden sanatçıların kendilerini yenilemeleri gerekir. Buna karşın sanatsal faaliyetlerinin karşılığında yeterli gelir elde edemedikleri;çoğu sanatçının ikinci işte çalıştıkları bilinmektedir. Dahası, aynı düzeyde eğitim alan diğer mesleklere göre gelirlerinin daha düşük olduğu; sanatçıların kendileri arasındaki gelir eşitsizliğinin de diğer mesleklere oranla daha yüksek olduğu belirtilmektedir. Diğer taraftan, sanatçıların, işlerinin işçi tanımına uygun bir bağımlılık unsurunu taşımamakla birlikte, aslında birçok yönden menajerlere, yayımcılara, yapımcılara, galeri sahiplerine ve diğer aracılara bağlılıklarının olması; tanımsal farklılık sebebiyle yüksek oranda serbest meslek sahibi olarak çalışmaları ve dolayısıyla sosyal politikanın temel aracı olan iş hukuku korumasından faydalanamamaları; işçi statüsünde çalışan sanatçıların ise çoğunlukla kısmi, geçici olarak çalışmaları sebebiyle emeklilik gibi sosyal güvenlik uygulamaları için gerekli gün sayısını dolduramamaları konuyu sanatçıların çalışma hakkı, sosyal güvenlik hakkı ve uygun ve adil bir işte çalışma hakkı gibi sosyal haklar açısından tartışmaya açık hale getirir
Keywords : sanatçı, sosyal haklar, TÜSAK