Basit Denetim Yeniden: Türkiye’de Tatil Köylerinde Emek Denetimi

Authors : Hüseyin YENER ERKÖSE

Pages : 1069-1092

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2019-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye’de ucuz ve vasıfsız işgücüne dayanan emek-yoğun turizm sektörünün serpilmesi 1980 askeri darbesi ile birlikte dayatılan ihracat öncelikli ekonomik düzen içinde gerçekleşir. Darbeden sonra örgütsüzleştirilen işçi sınıfı üzerinde yükseltilen bu düzenin parçası olarak Türkiye’nin güney sahillerinde yatırımcılara sunulan çeşitli teşviklerle kitlesel turizm hizmeti veren tatil köyleri inşa edilir. Özellikle yabancı turistlere kitlesel tatil hizmetleri sunan tatil köyleri yeni ekonomik modelde ülkeye döviz girdisi sağlamanın bir aracı olarak kurgulanmıştır. Tarımdan zamanla çözülen işgücünü de istihdam etmeye başlayan tatil köyleri hem fiziksel hem de duygusal emek talep eden sezonluk işleri bir araya getiren işyerleridir. Kitlesel tatil hizmetlerinin üretildiği bu işyerlerinde emek denetimi çeşitli mekanizmalar aracılığıyla sağlanır. Bu yazıda bu emek denetim biçimlerinden biri olan basit denetim konu edilmektedir. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanıldığı gelişmiş kapitalist işletmeler olan ve müşterilerle yakın hizmet ilişkisinin kurulduğu tatil köylerinde son yıllarda basit denetimin ağırlık kazandığı işçiler ve yöneticiler tarafından dile getiriliyor. Basit denetimi gerekli kılan şartlar nelerdir? Tatil köylerinde basit denetimin hangi öğeleri gözlemlenmektedir? Katılımcı gözlem ve derinlemesine mülakatlara dayanan saha araştırmasından elde edilen veri turizm firmaları arasında giderek yoğunlaşan rekabete işaret etmektedir
Keywords : Emek süreci, hizmet işçileri, basit denetim, Taylorizm