DİSK’in Kuruluş ve Varoluş Yılları 1966-1970

Authors : Aziz ÇELİK

Pages : 617-664

View : 14 | Download : 6

Publication Date : 2018-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu DİSK 50 yılını tamamladı. DİSK, Türkiye işçi sınıfının müstesna yılları olan 1960’ların ikinci yarısının ruhuyla doğdu. Kuruluşu, Türkiye’nin tarım toplumundan sanayi kapitalizmine, kırdan kente büyük bir toplumsal dönüşüm sürecinde, 1961 Anayasası’nın demokratik hukuk devleti olanakları içinde ve büyük siyasal gerilimlerin ortasında gerçekleşti. DİSK, kamu işletmelerinde örgütlenen Türk-İş’ten farklı olarak yükselen sanayi kapitalizminin sonucu olarak görülebilir. Bu bağlamda, DİSK’in özgün yanı, dönemin en büyük ama güdümlü sendikal örgütü olan Türk-İş’e karşı sınıf sendikacılığının ehil temsilcisi olarak doğmasıdır. DİSK kuruluşunun hemen ardından ana akım siyasetin ve ana akım sendikacılığın ve sermayenin taarruzuna uğradı. Ancak DİSK’in kuruluş sonrasındaki birkaç yıl içinde kalıcı olduğu anlaşıldı. Gerek özel sektör işçilerinin DİSK üyesi sendikalara teveccühü, gerekse DİSK’in işçi hakları mücadelesinde güven veren tutumu DİSK’in tutunmasını sağladı. DİSK üye hacminin başlangıçtaki sınırlılığına rağmen, kuruluşunun ardından sendikal hareket içinde kalıcı bir yer edinmeyi başardı ve Türkiye’de sınıf sendikacılığının uzun soluklu örneği olabildi. DİSK’in ilk yılları Türkiye’nin ve Dünya’nın siyasal ve sosyal açıdan gerilimli bir dönemine denk gelmiştir. DİSK’i kuran sendikacıların ezici çoğunluğu Türkiye İşçi Partisi’nin TİP de 1961 kurucusuydu. Ancak ne yazık ki DİSK kurulduktan kısa süre sonra TİP’in yükselişi yerini gerilemeye bırakmıştır. Tarihin cilvesi o ki, DİSK yükselirken TİP güç kaybedip geriliyordu. DİSK sadece ülke siyasetinin değil yakın ilişki içinde olduğu TİP’in ve solun iç sorunlarının ağırlığını da hissetti. Bu çalışmada DİSK’in ilk yıllarını -kuruluş sürecinden 15-16 Haziran’a- bir bölümü ilk kez kullanılacak kaynaklara dayanarak ele almaya ve az bilinen kuruluş ve varoluş yıllarının DİSK’in geleceğine etkisi tartışmaya çalışacağım
Keywords : DİSK, sendikacılık, devrimci sendikacılık, Türkiyede sendikacılık