Samsun’da Evlere Temizliğe Giden Roman Kadınlar: Enformel Sektörde Çalışmanın Yükü Nelerden Hafif?

Authors : Kezban ÇELİK, Yasemin YÜCE TAR

Pages : 59-86

View : 21 | Download : 10

Publication Date : 2016-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Samsun’daki Roman kadınların evlere temizliğe gitme şeklinde dahil oldukları enformel işgücü piyasasına katılım süreçlerini irdelemektedir. Evlere temizliğe giden Samsunlu Roman kadınlar yaklaşık 4 kuşaktır günlük ücretle çalışan kadınlardır. 20 Roman kadınla yapılan derinlemesine görüşmeler yoluyla kadınların bu çalışma deneyiminden ne kazandıkları ve ne kaybettiklerine yanıt aranmıştır. Araştırma sonucunda Roman kadınların ev hizmetlerinde çalışmalarının bazı kazanımlara ve bazı kayıplara yol açtığı bulgulanmıştır. Kazanımları şöyle sıralanabilir: i orta sınıfların evine, en mahrem yerlerine girebildikleri için kendilerini “tanınmış” hissediyorlar, ii kısa eğitimleri, erken evlenmeleri ve mesleki becerilerinin yokluğuna rağmen çalışabiliyorlar, iii ev içi alan ve cinsiyetçi iş bölümünden kaytarabiliyorlar, iv yoksullukla baş edebiliyorlar. Ne kaybettiklerine ilişkin bulgular ise şöyledir: i ücretli çalışan olmalarına rağmen sosyal güvencesizler, ii kız ve oğullarına çalışan kadın olmaktan aktarabildikleri şeyler sınırlı kalıyor; onların çalışan anne olması kızların ve oğlanların eğitim düzeyini arttıramıyor, evlenme yaşlarını geciktiremiyor, iii giyimleri, renkleri, yaşadıkları mahalle yani Roman olmanın damgaları ile mücadele etmelerine katkı sunmuyor, aksine roman oluşun ve ötekileştirme pratiğinin her gün tekrarlanması, içselleştirilmesi gerçekleşiyor iv çocuklarını mahalle ortamında bırakmak zorunluluğu; mahalle beklentisini ve yaşam biçimini değiştirmelerine olanak sağlamıyor, v birikim yapamıyorlar, sadece gündelik yaşamın sürdürülmesini sağlayabiliyorlar. Çalışmanın sonunda, enformel nitelikli çalışan olmanın yükünün; Roman olmaktan, iş piyasalarındaki ayrımcılıktan, sosyal sistemden alacaklarını tahsil edemedikleri için gittikçe ağırlaşan Roman oluştan daha hafif hale gelmekte olduğu tespiti yapılmıştır
Keywords : Romanlar, Evlere temizliğe gitmek, İş yaşamı ve Kadın, Ev içi Alan, Enformalite ve Kadın