Meaning Relations in Irony Frame and The Humorous Language in Ayşe Kilimci’s Stories

Authors : Alpay GEZER, Yakup ÇELİK

Pages : 98-114

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2017-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma ile ironi kavramının etrafındaki muğlaklığın giderilmesine cüzi bir katkı sağlayarak Ayşe Kilimci’nin hikâyelerindeki ironik sesi ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Kimi zaman bir edebi sanat, kimi zaman bir edebi tür, kimi zaman da bir bakış açısı, mizaç veya üslûp olarak değerlendirilen ironi; örtük bir anlama gönderme yapması yönüyle mecaz, kinaye, tevriye, tecâhül-i ârif, metafor, alegori, fabl, parodi, fıkra, satir, mizah, kinaye, ta’riz, mübalağa gibi çok geniş bir kavram çerçevesiyle doğrudan ve dolaylı olarak girift bir ilişki ağına sahiptir. İroni kavramında tarihsel süreç içerisinde farklı disiplinlerin de etkisiyle –felsefe, psikoloji, mitoloji, sanat vb.- özellikle olumsuzdan olumluya doğru bir anlam genişlemesi söz konusudur. İroni bilinçli bir tercihten ziyade bir bakış açısının, bir mizacın doğal yansımasıdır. İronik bir sese sahip olmak yaratılıştan gelen bir eğilimdir. Az veya çok her insanda ironik bir tavır söz konusudur. Bu tavır, kimilerinde mizaçlarının eğilimi doğrultusunda kendilerini ifade tarzının başat unsuru olurken kimilerinde bir çeşni mesabesinde kalmaktadır. İronik bir eleştiride hem eleştiren hem eleştirilen açısından bir açılım söz konusudur. Eleştiren tersinden anlam yüklemesi yaptığı için muhatabı mizah zeminine çekerek kendisine gelebilecek tepkiyi en aza indirmektedir. Eleştirilen ise ortaya çıkan mizah unsuruyla öfkesi izole olduğu için eleştirildiği noktayı daha sağlıklı bir şekilde görebilmektedir. Bu çalışmada ironi kavramının neleri ihtiva ettiğini, ironinin kavram çerçevesine dâhil olan edebi sanat, tür ve ifadelerle bağlantıları kısaca ortaya konularak Ayşe Kilimci’nin hikâyelerindeki ironik unsurlar tespit edilmiştir. 
Keywords : İroni, Ayşe Kilimci, hikâye, metafor