Siyasetnamelerde Çizilen Hz. Ömer İmajı

Authors : Ahmet Nurullah ÖZDAL

Pages : 52-60

Doi:10.30613/curesosc.446995

View : 21 | Download : 10

Publication Date : 2019-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Siyasetname tarzında kaleme alınan eserler, geçmiş dönemlerin uygulamaları en çok örnek gösterilen hükümdarları arasında Hz. Ömer’e oldukça ayrıcalıklı bir konumu verirler. Ancak her bir yazarın Hz. Ömer’i ele alış biçimi, eserinde ona yer verme sıklığı ya da idealize edilen yönü farklılaşmaktadır. Genel olarak bakıldığında Endülüs’te kaleme alınan siyasetnamelerde ona çok daha fazla ağırlık verildiği, oysa İran ve Irak coğrafyasında yazılanlarda bu ağırlık oranının düştüğü gözlemlenir. İbn Cemâa, eserinde hükümdar için Hz. Ömer’in uygulamaları ışığında bir yol haritası çizer; o, yazarın gözünde rehberdir, ideal hükümdardır. Oysa Nizamü’l-Mülk, kendi deneyimlerinden yola çıkarak ideal bir yönetim tarzı ortaya koyar. Onun Siyasetname’sindeki Hz. Ömer, yalnızca savların desteklenmesi için kendisine referans gönderilmek suretiyle sanki istismar edilen bir figürdür. İbn Abdirrabîh, Hz. Ömer’i ekonomiye dair davranışlarıyla; Maverdî ve Şeyzerî, muhtesibin görev sahasında yer alan uygulamalarıyla eserine dâhil etmeyi yeğler. Turtuşî, eserinin mufassal olmasına rağmen, daha çok Hz. Ömer’in kısa anekdotlarını ve sözlerini zikreder. Neyrizî, eserinde onun davranış ve sözlerini ihtiva eden hususi bir bölüm ayırmıştır. Siyasetnamelerde Hz. Ömer’in adaleti, sertliği insert ignore into journalissuearticles values(aynı zamanda halim yönü);, düzen kuruculuğu, teşkilatçılığı, teftiş ediciliği, fiziksel özellikleri ile sevdiği, nefret ettiği ya da hiç umursamadığı huy ve davranışlar üzerinde de durulmuştur.
Keywords : Hz Ömer, Siyasetname, Hükümdar, Yönetim, Adalet