Performance Evaluation of A High Geomembrane Faced Rockfill Dam In Case of Liner Rupture and Earthquake Risks

Authors : Uğur Şafak ÇAVUŞ, Murat KİLİT

Pages : 460-470

Doi:10.31590/ejosat.549123

View : 23 | Download : 14

Publication Date : 2019-08-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale sızmaya karşı ön yüzü geomembran ile kaplı yüksek bir kaya dolgu barajın deprem olması veya geomembran kaplamada olası bir yırtık olması nedeniyle baraj gövdesinde sızma oluşması durumlarına karşılık stabilite ve sızma analizlerine dayalı barajın performasını ve güvenliğini değerlendirmektedir. Bu nedenle, sonlu elemanlar zamana bağlı değişen sızma analizi ve şev stabilite analizi baraj gövdesindeki kritik kayma yüzeylerini ve güvenlik değerlerini belirlemek için gerçekleştirilmiştir. İlk olarak baraj gövdesindeki suyun sızma yolları ve kayma yüzeylerine etki eden boşluk suyu basınçları zamanla değişen akım hali için numerik sızma analizleri yapılarak belirlenmiştir. Şev stabilitesi açısından kritik durumun, geoemembrandaki yırtığın rezervuar tamamen dolu halde iken nss seviyesinde oluştuğu tespit edilmiştir. Çünkü bu durumda, baraj gövdesinde hidrolik su yüksekliği ve buna bağlı kaya dolguda su sızma basınçları maksimum olmaktadır. Analiz sonuçları göstermiştir ki eğer barajın bulunduğu bölgeye kuvvetli bir deprem etkirse, barajın memba ve mansap şevleri, yüksek güvenlik faktörleri ile kaymaya karşı yeterince güvenli bulunmaktadır. Ayrıca, eğer geomembrane kaplamada bir hasar neticesinde yırtık oluşursa, barajın mansap şevi 2.25 yatay 1 düşey eğimiyle yine yeterince stabil olacağı görülmüştür. Fakat hem kaya dolgu hem de baraj gövdesi altındaki kayaç geçirimli olduğundan, geomembranda bir sızma olursa barajın temelinden sızan suların basıncının sönümlendirilmesi ve güvenle barajın topuğundan uzaklaştırılması amacıyla baraj mansap topuğunda dren veya basınç sönümlendirici bir kuyu tasarlanması tavsiye edilmektedir.
Keywords : Kaya Dolgu Baraj, Geomembrane Kaplama, Şev Stabilitesi, Zamanla Değişen Akım