Siirt İli Florasında Doğal Olarak Yetişen Salvia multicaulis Vahl.’ in Uçucu Yağ Kompozisyonunun Belirlenmesi

Authors : Doğan ARSLAN, Mehmet FİDAN

Pages : 196-200

Doi:10.31590/ejosat.678479

View : 17 | Download : 12

Publication Date : 2020-04-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Siirt ili florasında doğal yayılış gösteren Salvia multicaulis Vahl.’in uçucu yağ bileşenlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmada, 2016 yılında Siirt İli Merkez İlçesi Veysel Karani Yolu Gündoğdu Vadisinden toplanan bitki örnekleri kullanılmıştır. Uçucu yağ bileşen analizleri Siirt Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde yapılmış ve yapılan uçucu yağ bileşen analizi sonucunda, toplam 18 farklı uçucu yağ bileşeni tespit edilmiştir. Uçucu yağın bileşenlerinin tespiti, GC-MS (gaz kromotografisi-kütle spektrometrisi) cihazı (Thermo Scientific Trace 1310 ve ISQ Single Quadrupole) ile yapılmıştır. MS model, (Thermo TG-WAX-MS 0,25 mm iç çap * 60 m uzunlukta, 0,25 μm film kalınlığı) kolon kullanılmıştır. Kütle aralığı m/z 50-550 amu olarak ayarlanmıştır. Veri toplamada tarama modu (Scan Mode) kullanılmıştır. MS transfer line sıcaklığı 250 °C, MS iyonizasyon sıcaklığı 250 °C, kolon sıcaklığı başlangıçta 60 °C olup ve 6 dakika bekletilip, 4 °C/dak ısı artış oranı ile 230 °C’ ye kadar yükselmiştir. 230 °C'de 15 dakika bekletilerek analiz sonuçlandırılmıştır. Her bileşenin yapısı Xcalibur programı ile kütle spektrumları kullanılarak (Wiley 9, Nist demo ve mainlib) tanımlanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre uçucu yağ bileşenleri içerisinde en yüksek orana %50.96 ile 1.8-Cineole sahip olurken en düşük orana %0.21 ile 2-Cyclohexen-1-ol’ün sahip olduğu tespit edilmiştir. 1.8-Cineole’un yanında, Limonene (%10.25), Caryophyllene oxide (%9.85), Camphor (%5.16), Ethylphosphate (%3.75), β-Caryophyllene (%3.01) o-Cymene (%2.15), Bornylacetate (%2.14), β-Pinene (%2.07), β-Myrcene (%2.07) öne çıkan diğer bileşenleri oluşturmuşlardır. Salvia multicaulis üzerine yapılan benzer araştırmalarda, farklı bileşenler ile bileşen sayılarının ortaya çıkması ve bu çalışmada da benzer bir sonucun alınması bu türün doğadan toplanmasının dünyanın farklı yerlerinde, farklı standartlarda uçucu yağa sahip olduğunu göstermiştir. Ayrıca kültürü yapılmayan türlerin farklı kaliteye sahip olduğunu göstermesi açısından da önemlidir. Yapılan uçucu yağ bileşen analizine; göre uçucu yağda en yüksek oranda tespit edilen bileşen 1.8-Cineole (%50.96)'dür. 1.8-Cineole birçok endüstriyel alanda yararlanılan önemli bir bileşendir ve kullanım alanı oldukça yaygındır.
Keywords : Salvia multicaulis, Limonene, Caryophyllene oxide, Camphor, Caryophyllene, Cymene, 1 8 Cineole