‘Kalender’ Yonca (Medicago sativa L.) Çeşidinin In vitro Çoğaltımı Üzerine Farklı Besin Ortamları, Sitokininler ve Eksplant Tiplerinin Etkisi

Authors : Fatma BAHAR, Meltem BAYRAKTAR, Aynur GÜREL

Pages : 449-459

Doi:10.31590/ejosat.723009

View : 26 | Download : 24

Publication Date : 2020-08-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Yonca (Medicago sativa L.) tüm dünyada yetiştirilen en önemli yem bitkilerinden biridir. Yonca bitkisine ait bazı çeşitlerin in vitro çoğaltımı daha önceleri çalışılmıştır. Ancak, yonca bitkisinin in vitro çoğaltımı yüksek derecede çeşide bağımlıdır ve her bir çeşit için farklı prosedür geliştirmek gereklidir. Şimdiye kadar, Kalender yonca çeşidinde bu konuda bir çalışma rapor edilmemiştir. Bu çalışmada, farklı temel besin ortamları, sitokininler ve eksplant tiplerinin Kalender çeşidinin in vitro çoğaltımı üzerine etkileri araştırılmıştır. Başlangıçta, in vitro fideciklerden alınan farklı eksplant tipleri (meristem, sürgün ucu ve nod) sürgün rejenerasyonunu uyarmak amacıyla, farklı konsantrasyonlarda (1.0 ve 2.0 mg/L) kinetin içeren Gamborg besin ortamında (B5) kültüre alınmıştır. Yüksek sürgün rejenerasyonları (%57.78 - %93.33) yanında, yüksek kallus rejenerasyonları da (%82.22 - %93.33) gözlenmiştir. Yüksek kallus oluşumundan dolayı, ikinci bir deneme kurulmuştur. In vitro fideciklerden alınan sürgün ucu eksplantları farklı konsantrasyonlarda (0, 0.125, 0.25, 0.5 ve 1.0 mg/L) 6-Benzilaminopürin (BAP) içeren B5, Murashige ve Skoog (MS) ve Woody Plant Medium (WPM) besin ortamlarına transfer edilmişlerdir. En iyi sürgün rejenerasyon oranı (%100) 0.25 veya 1.0 mg/L BAP ilave edilmiş WPM ve 0.25 mg/L BAP ilave edilmiş MS besin ortamlarından elde edilmesine rağmen, BAP içeren besin ortamlarında kültüre alınan sürgün uçları yüksek kallus rejenerasyonu üretmişlerdir. BAP içeren besin ortamlarının aksine, WPM besin ortamında, sürgün ve kök gelişimi aynı anda gerçekleşmiş ve sağlıklı ve iyi gelişmiş bitkiler elde edilmiştir. In vitro sürgünler en iyi (%71.11) WPM besin ortamında köklenmiştir. Bütün bitkicikler başarılı bir şekilde aklimatize edilmiştir. Böylece, M. sativa’nın Kalender çeşidi için etkili bir in vitro çoğaltım protokolü geliştirilmiştir.
Keywords : Medicago sativa L, Kalender, in vitro çoğaltım, meristem, sürgün ucu, nod