İki Farklı Polimerin Sondaj Çamuru Özellikleri Üzerine Etkileri

Authors : İlker ACAR, Ercan DOĞAN, Furkan URHAN, Ahmet Ömür AK

Pages : 479-484

Doi:10.31590/ejosat.765132

View : 21 | Download : 16

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, iki farklı anyonik polimer katkısının bentonitli bir sondaj çamurunun verimi, su kaybı (filtrasyon) ve reolojik özellikleri üzerine etkileri incelenmiştir. Bu kapsamda, öncelikle katkısız çamur özellikleri ağırlıkça dört farklı bentonit yüzdesi (%4, 6, 8 ve 10) için belirlenmiştir. Sonrasında %4 ve 6 bentonit içerikleri için, sırasıyla polianyonik selülozik (PAC) ve poliakrilamid yapılarına sahip, QUIK-TROL GOLD (QTG) ve POLY-VIS (PV) polimerlerinin etkisi 0,5-3,0 kg/m3 dozaj aralığında incelenmiştir. Elde edilen çamurların özellikleri API Standardı 13A’ya göre değerlendirilmiştir. Katkısız çamur testleri, 17,69 m3/ton olarak hesaplanan çamur veriminin, gerekli alt limit olan 15,8 m3/ton değerini karşıladığını göstermiştir. 15 cp’lik görünür viskozite alt sınırı, %6 ve üzerindeki bentonit içeriklerinde sağlanmıştır. Akma noktası/plastik viskozite oranı için sondaj kalite bentonitten beklenen üst sınır değer olan 3, yalnızca %4’lük çamur için karşılanırken, OCMA kalite için ise %4 ve 6’lık çamurlar üst sınır değer olan 6’yı aşmayan sonuçlar sergilemiştir. Su kaybı değerleri test edilen tüm katı içeriklerinde OCMA üst limiti olan 16 mL’yi geçmezken, yalnızca %4’lük çamur için elde edilen 15,63 mL’lik kayıp sondaj kalite üst sınırını azda olsa aşmıştır. Genel olarak, %6’lık çamur OCMA standardını karşılamasına rağmen, elde edilen düşük plastik viskozite ve yüksek akma noktası/plastik viskozite oranı, bentonitin polimer katkısız kullanılamayacağını göstermiştir. Katkılı çamur testlerine göre, %4’lük çamur için, sondaj kalite bentonitten beklenen tüm spesifikasyonların sağlandığı minimum polimer dozajı, QTG ve PV’nin her ikisi için de 1,5 kg/m3 olarak belirlenmiştir. Bu dozaj değeri için, QTG PV’den %7,14 daha düşük su kaybı değeri sağlarken, PV ise QTG’ye oranla görünür viskozite ve çamur verimi değerlerinde sırasıyla %37,04 ve 37,98 artışa neden olmuştur. %6’lık çamur için ise QTG 1 kg/m3 dozajda sınır değerleri sağlarken, PV’nin yüksek akma noktası ve akma noktası/plastik viskozite oranı değerlerinden dolayı bu katı içeriğinde kullanımının mümkün olmadığı anlaşılmıştır. Genel sonuçlar, %4’lük çamurunun QTG ve PV polimerlerinin 1,5 kg/m3 dozajı için sondaj kalite bentonitten beklenen standart değerleri karşıladığını göstermiştir.
Keywords : Sondaj çamuru, Bentonit, Polimer, Çamur verimi, Su kaybı, Reolojik özellikler