Zeytin Yetiştiriciliğinde Enerji Kullanım Etkinliğinin ve Sera Gazı (GHG) Emisyonunun Belirlenmesi

Authors : Osman GÖKDOĞAN, Oktay ERDOĞAN

Pages : 717-724

Doi:10.31590/ejosat.903907

View : 32 | Download : 17

Publication Date : 2021-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmada zeytin yetiştiriciliğinde enerji kullanım etkinliliği ve sera gazı oranı belirlenmiştir. Araştırma, Türkiye’nin Aydın ili Karpuzlu ilçesine bağlı Çakallık mevkiinde yapılmıştır. Denemeler ve araştırma verileri hesaplamaları, Ocak 2020 - Ocak 2021 yetiştirme sezonuna dayanmaktadır. Zeytin yetiştiriciliğinde enerji girdisi ve çıktısı sırasıyla 2580.70 MJ ha-1, 9904.04 MJ ha-1 hesaplanmıştır. Zeytin yetiştiriciliğinde tüm enerji girdilerinin %46.96'sı azot enerjisinden (1212 MJ ha-1), %25.49'u insan işgücü enerjisinden (657.88 MJ ha-1), %8.60'ı fosfor enerjisinden (222 MJ ha-1), %8.04'ü elektrik enerjisinden (207.36 MJ ha-1), %5.19'u potasyum enerjisinden (134 MJ ha-1),%5.14'ü taşıma enerjisinden (132.53 MJ ha-1) ve % 0.58'i kükürt enerjisinden (14.93 MJ ha-1) oluşmaktadır. Zeytin yetiştiriciliğinde enerji kullanım etkinliği, spesifik enerji, enerji verimliliği ve net enerji sırasıyla 3.84, 0.88 MJ kg-1, 1.14 kg MJ-1 ve 7323.34 MJ ha-1 hesaplanmıştır. Zeytin yetiştiriciliğinde enerji girdisinin %33.53’ü doğrudan, %66.47’si dolaylı, %25.49’u yenilenebilir ve %74.51’i yenilenemez olarak sınıflandırılabilir. Zeytin yetiştiriciliği için toplam sera gazı emisyonları 406,73 kgCO2-eşha-1 olarak hesaplanmıştır ve en büyük girdi insan işgücü kullanımıdır (%57.77). İnsan işgücü girdisini sırasıyla azot (% 22.47), elektrik (%8.51), fosfor (%5.80), potasyum (%3.15), kükürt (%1.21) ve taşıma girdileri (% 1.09) takip etmektedir. Ayrıca zeytin yetiştiriciliğinde sera gazı oranı değeri 0.14 kgCO2-eşha-1 olarak hesaplanmıştır.
Keywords : Zeytin, Enerji verimliliği, Sera gazı emisyonu, Aydın