Sakarya Havzası Su Kalitesi Parametrelerinin Yapay Sinir Ağları ile Modellenmesi

Authors : Hatice ÇITAKOĞLU, Yusuf ÖZEREN

Pages : 10-17

Doi:10.31590/ejosat.898046

View : 21 | Download : 12

Publication Date : 2021-04-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Su canlı yaşamı için en önemli doğal kaynaklardan birisi olup hızlı nüfus artışı, tarım ve sanayide suyun bilinçsiz kullanımı ile kirletilmesi telafisi zor durumlara neden olabilecektir. Su kalitesi sadece insan yaşamı için değil, diğer tüm canlı yaşamı için de önemlidir. Su kirliliği ile ilgili en önemli parametrelerden birisi çözünmüş oksijendir. Çözünmüş oksijen suda canlı yaşamı için hayatidir. Yapay sinir ağlarının su yönetimindeki diğer uygulamalarla birlikte su kalitesi parametreleri için de kullanım alanı vardır. Su kalitesi parametrelerinin yapay sinir ağları ile modellenmesiyle önemli kazanımlar sağlanabilir. Bu çalışmada, Sakarya Havzası gözlem istasyonlarına ait 1995–2014 yılları arasındaki aylarda ölçülmüş su kalitesi verileri ile çözünmüş oksijen değerinin modellemesi yapılmıştır. Modellede giriş verileri; sıcaklık, elektriksel iletkenlik, pH, biyolojik oksijen ihtiyacı ve aylar çıkış verisi ise çözünmüş oksijendir. Toplamda 1388 adet veri mevcuttur. Toplam verinin %80’ni (1107 veri) eğitmede, %20’si (281 veri) test verisi olarak kullanılmıştır. Bu çalışmamızda modellerin tahmin başarısını ölçmek için, Kök Ortalama Karesel Hata, Ortalama Mutlak Hata, Ortalama Mutlak Bağıl Hata ve Nash–Sutcliffe Model Verimlilik Katsayısı ölçütleri kullanılmıştır. Çalışma sonucunda hata kriterleri makul değerlerde olup tahmin etme gücü yüksektir.
Keywords : Sakarya havzası, Su kalitesi, Yapay sinir ağları, Çözünmüş oksijen