Orta Anadolu’da Yağmura Dayalı Koşullar Altında Bazı Yeni Tescilli Arpa Çeşitlerinin Tane Verimi ve Verim Stabilitelerinin Belirlenmesi

Authors : Bekir AKTAŞ

Pages : 89-94

Doi:10.31590/ejosat.942391

View : 19 | Download : 14

Publication Date : 2021-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada; Orta Anadolu Bölgesi kuru koşullarda 10 arpa çeşidinin (Tarm 92, İnce 04, Karatay 94, Yalın, Çetin 2000, Osvit, Mizgin, Yüksel, Keykubad ve Misket) tane verimi bakımından, GGE-biplot analiz yöntemi ile stabilitelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Denemeler; 2018-2019 yetiştirme döneminde Eskişehir, Konya, Ankara (Haymana ve Yenikent) lokasyonlarında, tesadüf blokları deneme desenine göre yürütülmüştür. Denemelerde 2 sıralı (Hordeum vulgare conv. distichon), 6 sıralı (Hordeum vulgare conv. hexastichon) ve çıplak taneli arpa (Hordeum vulgare var. nudum Hook. f.) genotipleri kullanılmıştır. Tane verimine ilişkin varyans analiz sonuçlarına göre genotip (G), çevre (E) ve genotip × çevre interaksiyonu (GEI) istatistiki olarak önemli (p<0.01) bulunmuştur. Çeşitler tane veriminde 441.0-587.2 kg da-1 arasında ortalama değerler göstermiştir. Tane verimine ait verilere uygulanan GGE-biplot analizinde varyasyonun %66.25’i PC1’de, %25.05’i PC2’de dağılım göstermiştir. Deneme çevreleri 2 mega-çevre oluşturmuştur. Ortalama çevre eksenine (AEC) göre yapılan değerlendirmede; 2020 yılında tescil edilen Keykubad, Mizgin, Yüksel ve Misket AEC ordinatının ilerisinde yer almışlardır. İki sıralı arpa çeşidi Keykubad en yüksek PC1 değerine sahip olup, en yüksek performansı göstermesi yanında, en stabil çeşit olarak belirlenmiştir. Çıplak taneli çeşitlerden Yalın ve Osvit AEC ordinatının gerisinde yer almalarına karşın, Yalın AEC apsisine daha yakın konumu ile daha kararlı bir yapı göstermiştir. Altı sıralı çeşitlerden Mizgin ise Çetin 2000’e göre AEC ordinatının oldukça üzerinde yer alarak daha stabil bir görünüme sahiptir. 2020 yılında tescil edilmiş arpa çeşitleri olan Keykubad, Mizgin, Yüksel, Misket ve Osvit’in tane verimi bakımından standart çeşitlere eşdeğer ve üstün özelliklere sahip oldukları belirlenmiştir.
Keywords : İki sıralı arpa, Altı sıralı arpa, Çıplak taneli arpa, Verim, Stabilite