Partikül Madde (PM10) Konsantrasyonunun Kentsel Yeşil Alan Sisteminin Değerlendirilmesinde Ekolojik İndikatör Olarak Kullanımı: İstanbul - Beşiktaş Örneği

Authors : Ahmet BATUR, Gül Aslı AKSU

Pages : 125-134

Doi:10.31590/ejosat.947260

View : 24 | Download : 13

Publication Date : 2021-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Hızlı nüfus artışı ve dolaylı olarak artan plansız kentleşme, kentsel yeşil alanlar üzerinde başta halk sağlığı ve biyolojik çeşitlilik olmak üzere ekosistemi olumsuz etkilemektedir. Bitki örtüsü yapılarının yerel hava kalitesi üzerindeki etkisini anlamak için farklı tasarım senaryoları değerlendirilmeli ve tasarım optimizasyonu için simülasyonlar kullanılmaktadır. Bu amaçla, farklı peyjaz unsurlarına ve yoğun bir nüfusa sahip olduğu için Beşiktaş ilçesi seçilmiştir. Çalışma öncesinde, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma Müdürlüğü Beşiktaş İlçe Ölçüm İstasyonu’na ait 1998-2019 yılları arası PM10 konsantrasyon değerleri gözden geçirilmiş, aylık ortalamaları temsil edecek şekilde yıllık grafikler hazırlanarak ön araştırma gerçekleştirilmiştir. PM10 yoğunluğu Şubat ve Nisan aylarında en yüksek değerlere ulaştığı görülmüştür. Araştırma alanında homojen bir dağılım gösterecek şekilde, farklı tip yeşil alanları temsil edecek 23 adet ölçüm noktası belirlendi. DUSTTRAK II ve QUEST EVM 7 cihazları ile planlanan ölçüm noktalarında ölçümler yapıldı. Yerinde Ölçüm Bulgularına göre; PM10 ölçümlerinde hava kalitesi indeks sınırlarına göre hassas düzeyi aşan bir düzey tespit edilmemiştir. 100-150 µg/m3 hassas düzeyde belirlenmiş; Mustafa Kemal Kültür Merkezi (Gx̄=0,107 mg/m3), Barbaros Parkı (Gx̄=0,092 mg/m3), Gültekin Parkı (Gx̄=0,092 mg/m3), en düşük PM10 düzeylerinin ise; Garanti BBVA (Gx̄=0,046 mg/m3) ve Ulus Parkı (Gx̄=0,041 mg/m3) olduğu görüldü. Sonuç olarak; korular başta olmak üzere kentsel yeşil alanların PM üzerinde anlamlı düzeyde etkisi olduğu, yeşil dokunun çevresel yapılar ve özellikle parklar için önemli olduğu görülmüştür. Yeşil dokunun niteliği PM seviyelerini etkilediği düşünülmektedir. Ayrıca, kopuk üniteler halinde bir vejetasyon sisteminin olası hasarları bu bölgelerdeki yeşil çatı sistemleri ile engellendiği görülmüştür.
Keywords : Hava kirliliği, Kentsel Yeşil Alan Sistemi, Kent Ekosistemi, Partikül madde PM10