Önemli Kış Turizm Merkezi Olan Erzurumunda Pasif Kar Örnekleyicisi ile Farklı Yüzey ve Derinliklerdeki Poliklorlu Bifenillerin (PCB’lerin) Konsantrasyon ve Bulk Çökelme Akılarının Belirlenmesi

Authors : Cihan PALOLUOĞLU

Pages : 628-638

Doi:10.31590/ejosat.1083797

View : 20 | Download : 10

Publication Date : 2022-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Yapılan çalışmada, 82 adet atmosferik çökelen PCB türünü belirlemek için, 4 haftalık Erzurumun Kent (Atatürk üniversitesi kampüsü: AÜK) ve Kırsal (Palandöken dağ bölgesi: PDB) alanlarında kar örneklemesi gerçekleştirildi. Bu amaçla partikül faz PCB’lerin atmosferik çökelme konsantrasyonları (pg/L), kademeli derinliklerdeki infiltrasyon konsantrasyonları (pg/L) ve toplam çökelme akılarını (ng/m2-gün) belirlemek için pasif örnekleme yöntemi ile özel tasarlanmış kar toplama aparatı kullanılarak kar numuneleri toplandı. Elde edilen veriler meteorolojik faktörler ile de ilişkilendirildi. Çalışmada, 2 farklı noktada ve haftada bir olmak üzere toplam 24 adet pasif kar örneklemesi yapıldı. Toplanan örnekler literatürde kabul görmüş uygun metotlar ile ekstraksiyon deneylerine tabi tutuldu. Örnekler GC-MS cihazında analiz edildi. Araştırılan 82 PCB türünden toplam 13’ü tespit edildi. Diğer taraftan PCB’lerin 4 haftalık partikül faz ortalamalarının toplam konsantrasyonları AÜK ve PDB için sırasıyla; 246,76 pg/L ve 70,16 pg/L olarak hesaplandı. Her iki örnekleme noktası için kademeli derinlikler (0-5 cm; 15-20 cm; 30-35 cm) kullanıldı. AÜK için PCB konsantrasyonları, 0,28 pg/L’den (PCB#8/5) 14,66 pg/L’e (PCB#28) kadar değişim gösterdiği tespit edildi. PDB için ise 0,10 pg/L’den (PCB#8/5) 4,82 (PCB#163/138) pg/L’e kadar değiştiği belirlendi. Ayrıca AÜK ve PDB’ de ortalama toplam Bulk çökelme akıları da sırasıyla; 0,96 ng/m2-gün ve 0,54 ng/m2-gün olarak tespit edildi. Diğer taraftan tespit edilen PCB türlerinin homolog grupları bakımından 6-, 3- ve 4-CB’ lerin baskın olduğu görüldü. Sonuç olarak Erzurum’ da belirlenen PCB türleri literatür ile karşılaştırıldığında hem sayısal hem de konsantrasyon olarak daha düşük tespit edildi.
Keywords : Poliklorlu Bifeniller, Kar, Pasif Örnekleme, Ekstraksiyon, GC MS, Erzurum, Poliklorlu Bifeniller, Kar, Pasif Örnekleme, Ekstraksiyon, GC MS, Erzurum