Gölgelerin Oyunu: İzdüşümlerin İstatistiksel Çıkarsamaları ve Türkiye’de Döviz Kurlarını Etkileyen Makroekonomik Göstergeler Üzerine Bir Uygulama

Authors : Yunus GÜRAL, Arzu DEMİRELLİ, Mehmet GÜRCAN

Pages : 341-351

Doi:10.31590/ejosat.1039913

View : 20 | Download : 11

Publication Date : 2022-08-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Pratikte kullanılan istatistiksel yöntemlerin matematiksel arka planları çoğunlukla uygulayanlar için pekte önem arz etmeyen detaylar olarak görülebilir. Ancak bilimsel araştırmaların farklı detayları için oldukça önem arz eden tekniklerdir. Örneğin en küçük kareler yöntemi “EKK” üç farklı şekilde detaylandırılabilir. Bir uygulamacı yöntemi paket programın analiz butonu olarak görürken bir teorisyen EKK yöntemini değişken sayısı gözlem sayısından az olan bir denklem sisteminin çözüm tekniği olarak görmektedir. Bu aynı zamanda görüntü uzayının tanım uzayından büyük olduğu bir durumda görüntü uzayından alınan bir elemanın ters görüntüsünün elde edilmesi tekniğidir. Bu bakımdan bu çalışma araştırmalarda kullanılan temel bileşenler analizi, Karhunen-Loeve dönüşümü, kısmi en küçük kareler regresyonu ve Nipals algoritması gibi tekniklerin teorik arka planlarını vermeyi amaçlamaktadır. Yöntemleri anlaşılır kılmak için çalışmada USD ve EURO kurunun cevap değişkeni olarak seçildiği uygulamaya yer verilmiştir. Açıklayıcı değişkenler ise aralarında iç ilişkili olduğu düşünülen, ihracat, ithalat, borsa endeksi, işsizlik oranı, enflasyon, cari açık ve döviz rezervi değişkenleridir. 2014:01 / 2021:06 dönem aralığındaki aylık veriler alınarak oluşturulan modele çoklu doğrusal regresyon, NIPALS algoritması ve Karhunen-Loeve dönüşümü yapıldıktan sonra NIPALS algoritması uygulanmıştır.
Keywords : PCA, PLS, Karhunen Loeve dönüşümü, Nipals algoritması, Online Nipals