İbn Cüzey’in Bazı Tefsir Eserlerindeki Üslup ve Usûl Sorunlarına Yaklaşımına İlişkin Bir Değerlendirme

Authors : Sıddık BAYSAL

Pages : 203-224

Doi:10.15745/da.472988

View : 16 | Download : 14

Publication Date : 2018-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, İbn Cüzey’in  et-Teshil li ‘ulumi’t-tenzil adlı eserinin önsöz ve mukaddimeleri, tefsirde üslup ve usûl sorunlarına yaklaşımı açısından incelenmiştir. İbn Cüzey, eserine ilki  faydalı konular ve küllȋ kaideler den; ikincisi  Kur’an’da sık geçen lafızların anlamlarının işlendiği bir lügatçe den oluşan iki mukaddime yazmış;  böylece takip ettiği usûlü ve üslubu hakkında bilgiler vermiş; girizgâhta ise  et-Teshȋl ’i, hangi saiklerle yazdığını ve amacını genel ifadelerle açıklamıştır. Bu bağlamda klasik tefsir küllîyatındaki bazı eserleri, bazen isim vererek ama daha çok meçhul kipte eleştirmiş ve bu sorunların nasıl aşılabileceğine dair önerilerde bulunmuştur. Onun bunu yapmaktan kastı, öncelikle tefsirde usûl ve üslubun önemini ortaya koymak; böylelikle akademik anlamda tefsirle ilgilenenlere ve sade okurlara sağlıklı bir perspektif kazandırmak, ardından da okura bu muhtasar eserin nasıl okunacağına ilişkin rehberlik etmektir. Makalenin önemi de buradan kaynaklanmaktadır. Makalede, ilmi şahsiyetinden tefsir mukaddimelerine kıvrılan bir üslupla betimleyici bir dil kullanılmış, sonra da tahlil-tenkit eksenli bir yaklaşımla genel bir değerlendirme yapılmıştır.
Keywords : Tefsir, İbn Cüzey, et Teshȋl, üslup, ulȗmul Kuran, küllȋ kaide