BURSEVÎ`NİN `BENEM` İLAHİSİNE MUHAMMED EL-KIRÎMÎ’NİN ŞERHİ VE TASAVVUFÎ AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Müzekkir KIZILKAYA

Pages : 201-228

Doi:10.15745/da.904242

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2021-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti’nin önemli yerleşim merkezlerinden Kırım bölgesi birçok şâir, edîp, âlim, fâzıl ve sûfî şahıslar yetiştirmiştir. İslam Hukuku, Tefsir, Hadis, Akaid gibi İslami ilimler sahasında çok önemli eserler veren müellifler vardır. Eser kaleme alan müellifler arasında sûfilerde yer almaktadır. Sadece tasavvuf alanında eser telif etmeyen sufiler hemen hemen her ilim dalında kitaplar ve risaleler kaleme almışlardır. Meşreb ve neş’eleri farklı olan Kırımlı sûfîlerin mensup olduğu tarikatlar ağırlıklı olarak Halvetiyye, Nakşbendiyye ve Kadiriyye tarikatlarıdır. Tüm Osmanlı topraklarında yaygın olan Halvetî tarikatı Kırım’da da en yaygın tarikattır. Kırım’ın değişik bölgelerinde tekke ve zaviyeleri bulunan Halvetî tarikatı bu bölgede çok önemli şahsiyetler yetiştirmiştir. Kırımlı Halvetî şeyhlerinden olan Şeyh Muhammed Kırîmî Bî-Nevâ el-Fakrî el-Halvetî el-Alevî Kırım Halvetîliği açısından önemli bir zâttır. Müellif, Halvetîliğe dair Mirâ’tü’s-sâlikîn adlı bir eser kaleme almıştır. Bu çalışmamızda kısaca Kırım’daki Halvetîlik hakkında bilgi sunacağız. Akabinde Şeyh Muhammed Fakrî el-Kırîmî’nin hayatı, mensup olduğu tarikatlar hakkında bilgi verdikten sonra anonim olarak bilinen ancak İsmail Hakkı Bursevî’ye ait olduğunu tespit ettiğimiz “Benem” redifli ilahiye yazdığı şerh ve bu şerh bağlamında tasavvufî görüşlerini ortaya konmaya gayret edeceğiz.
Keywords : Tasavvuf, Kırım, Halvetiyye, Bursevi, Fakri