Bir Eleştirinin Eleştirisi: İmsâk Vakti Tartışmaları
Authors : Tunahan ERDOĞAN, İsmail KARAGÖZOĞLU
Pages : 477-500
Doi:10.15745/da.1180361
View : 25 | Download : 15
Publication Date : 2022-12-15
Article Type : Research Paper
Abstract :Ülkemizde 1982 yılına kadar güneşin ufkun altında 19 derecede bulunduğu vakte temkîn süresi eklenerek ilan edilen imsâk vakti, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın yeni uygulamasıyla 1983 yılından itibaren -18 derece olarak değiştirilmiş, temkîn uygulaması ise tamamen kaldırılmıştır. Kamuoyunda hararetli tartışmalara ve kafa karışıklığına yol açan değişiklik kararı, Başkanlığa birtakım eleştiriler ve ithamlar yöneltilmesine neden olmuştur. Eleştirilerin özellikle iki konu üzerinde yoğunlaştığı görülmektedir: Birincisi, orucun başlangıç vakti olan fecr-i sâdıkın tespiti için aydınlığın ilk belirdiği anın mı yoksa iyice yayıldığı anın mı esas alınacağı. İkincisi, fecr-i sâdıkın tespitinde güneşin yükseklik açısının -19 derece mi yoksa -18 derece mi olacağı. İddia sahiplerine göre her iki konuda da İslâm âlimleri birinci görüşü, Avrupalı Hristiyan astronomi bilginleri ikinci görüşü tercih etmektedirler. DİB ise değişiklik kararı ile İslâm âlimlerinin görüşünü bırakıp Hristiyanların görüşünü benimsemiştir. Bu makale orucun başlangıç vaktinde yapılan değişikliğe Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil tarafından yöneltilen ve bazı takvim hazırlayıcıları tarafından da dile getirilen eleştirilerin tetkik, tahlil ve tenkidini konu edinmektedir. Çalışmanın amacı iddia sahipleri tarafından dile getirilen eleştirilerdeöne sürülen argümanların doğru olup olmadığını tespit etmektir. Başka bir ifadeyle bu çalışma imsâk vaktinde yapılan değişikliğe yöneltilen eleştirilerin eleştirisini ele almaktadır. Çalışmada tarafların DİB’in ilgili kararına yönelttiği eleştirilerin ve ileri sürdükleri delillerin temel fıkıh ve astronomi eserlerindeki bilgilerle örtüşüp örtüşmediği metin analizine dayalı olarak mukayeseli biçimde ele alınmaktadır. Ulaşılan sonuçlara göre her iki konuda da fıkıh ve astronomi âlimleri arasında görüş birliği bulunmamakta, eleştirilerde öne sürülen deliller ise iddiaları ispatlayıcı bir nitelik taşımamaktadır. Araştırma, toplumun büyük bir kesimini meşgul eden güncel imsâk tartışmalarına eleştirel katkı sunması ve tartışmaların bilimsel bir zemine oturtulması bakımından önem arz etmektedir.Keywords : Fecr i Sâdık, Temkîn, Takvim, Oruç, Oruca Başlama Vakti