Hindu Kutsal Metinlerinde Geçen Şiva Efsanelerine Dair Bir İnceleme

Authors : Arzu YILDIZ

Pages : 401-422

Doi:10.15745/da.1192377

View : 14 | Download : 6

Publication Date : 2022-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Hindu dinî geleneğinde efsane ve mitolojik hikayeler büyük öneme sahiptir. Hindu kutsal metinleri sayısız mitik anlatı ile doludur. Birçok tabiatüstü figür ve unsur ile bezeli bu anlatıların maksadı ise genel anlamda insanları uyarmak, doğru davranışları öğreterek doğru yola yönlendirmek, yanlış davranışlardan alıkoymak, tanrıların yüceliğini övmek, evrenin, varlıkların yaratılışını açıklamak vb. hususlardır. Efsanelerin başkahramanları çoğunlukla tanrılardır. Hinduizm’in yok edici tanrısı olarak nitelendirilen, büyük tanrılarından biri olan Şiva’nın merkezde olduğu birçok efsane bulunmaktadır. Şiva’nın yüceliği, mutlak hakikat oluşu ve müşfikliğinin yanı sıra gazabı, yok ediciliği ve dünyaya karşı kayıtsızlığı da bu anlatıların konusunu oluşturmaktadır. Şiva’nın çok yönlülüğünü yansıtan bu efsaneler Hinduizm’in en büyük ikinci mezhebi Şivacılık’ın felsefi ve teolojik temellerinin oluşturulmasında büyük bir yer ve öneme sahiptir. Şiva’nın Hindu tanrıları içinde sahip olduğu yer ve önemin vurgulanması, onun gerçekleştirdiği olağanüstü fiillerin farklı şekillerde yorumlanması ve değerlendirilmesinin yanı sıra aktarılma maksatları çeşitlilik gösteren bu efsaneler, Hindu inancı ve kültürü açısından önem taşıyan birçok ögenin anlaşılması açısından da faydalı birer belge niteliğindedir. Bu çalışmada Hindu dinî geleneğinin ayrılmaz bir parçası olan efsanelerden özellikle Şiva ile ilgili olan belli başlıları ele alınarak deskriptif bir yaklaşımla objektif olarak aktarılacak, Şivacılık mezhebi özelinde bu efsanelerin aktarılma maksatları ve yorumlanış biçimleri ortaya konularak analiz edilecektir. Efsanelerin kılavuzluğunda Hindu tanrısı Şiva’nın anlaşılması ile Şivacılık’ın ve daha genel anlamda Hinduizm’in tanrı anlayışına ve tanrı kavramına yükledikleri anlamlara dair daha sağlam analizler yapılabilmesi amaçlanmaktadır.
Keywords : Dinler Tarihi, Hinduizm, Şiva, Şivacılık, Efsane, Hindu Mitolojisi