TASAVVUF MÛSİKÎSİ DERNEKLERİ FEDERASYONU’NUN TÜRK DİN MÛSİKÎSİ UYGULAMALARI

Authors : Mustafa Asım Akkuş

Pages : 539-569

Doi:10.15745/da.1346082

View : 69 | Download : 135

Publication Date : 2023-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada İstanbul Bağcılar’da kurulmuş, Kâdirî ve Rifâî temelli bir tarikat olan Cevherîliğin Türk din mûsikîsi uygulamalarının ortaya konulması amaçlanmıştır. Öncelikle Cevherîliğin kurulmasındaki tarihsel sürece değinilmiş, akabinde kültürel anlamda yayılmasını sağlayan Tasavvuf Mûsikîsi Dernekleri Federasyonu’nun mûsikî faaliyetleri ele alınmıştır. Arşivler, mülâkatlar ve gözlemler neticesinde Cevherîliğin mûsikî ile ilişkisi saptanmış, zikirde icrâ edilen mûsikî türleri ve tekkeye ait besteler tespit edilmiştir. Buna ilâveten, yapılan araştırmalar sonucunda elde edilen ses kayıtları, nota arşivleri vesilesiyle tekkeye mahsus eserler düzenlenerek notaya alınmış ve Türk din mûsikîsi repertuvarının yeni eserlerle tanışması amaçlanmıştır. Salâvat, imâmet, tesbihât, istiğfar, terâvih tertibi, kaside ve ilâhiler gibi türler tekkede icrâ edilmekte ve özellikle uşşak, rast, hicaz, segah makamındaki salâvat ve tesbihâtın besteleri tekkeye mahsus olarak okunmaktadır. Ayrıca meşk akşamları da tertip edilmekte ve birçok ilâhi, şuğl, tevşih, nefes, mersiye vb. besteli türler okunmaktadır. Yapılan bu çalışmanın problem durumu "Cevherîliğin zikir ve mûsikî ilişkisi uyumlu mudur? Cevherîliğin Türk din mûsikîsi’ndeki yeri nedir?” olarak tespit edilmiştir. Yöntem olarak çalışmamızda nitel araştırma yöntemlerinden kaynak tarama, veri toplama, örnekleme, karşılaştırma, kaynak gösterme gibi yöntemlere başvurulmuştur. Bu çalışmanın önemini ise, Cevherîliğin mûsikîyi etkili bir şekilde kullanması, birçok mûsikîşinas ve bestekâr yetiştirmesi sebebiyle mûsikî ile ilişkisinin önem arz etmesi olarak ifâde edebiliriz.
Keywords : Türk Din Mûsikîsi, Tekke Mûsikîsi, Tasavvuf Mûsikîsi Dernekleri Federasyonu, Zikir, Tasavvuf