Gösterge Birlikteliklerinin Anlamlı Dizgelere Dönüşümünü “Alımlama” Kavramı ve R. Barthes’ın Göstergebilimsel Serüveni Işığında Tartışmak

Authors : Engin ÖZDEMİR

Pages : 118-151

Doi:10.5281/zenodo.7422801

View : 14 | Download : 30

Publication Date : 2022-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Fransız göstergebilimci Roland Barthes’ın yapısalcılıktan post-yapısalcılığa doğru seyreden göstergebilimsel serüveni, metinlerin anlam üretme dinamiklerini açıklamada kurucu zeminin farklılaşmasına neden olan “anlamlılığın kaynağı ve dayanağı” sorununun ve dolayısıyla gösterge birlikteliklerinin anlamlı dizgelere dönüşme sürecinin gözlemlenebilmesine uygun bir düzlem sunar. Yapısalcılığın ilkeleriyle yola çıkan Barthes, kendi kuramsal ve entelektüel yolculuğunda ilerledikçe yapısalcılığın sınırlarını zorlamaya başlar; ondan büsbütün kopmadan dışına çıkmayı dener. Barthes’ın serüveni boyunca metinlerarasılığın giderek önemini artırması, anlamlandırma etkinliğinde anlam-landıran tarafı öne çıkaran bir bakış açısına duyulan ihtiyacı hissedilir kılar. Söz konusu gereksinime karşılık vermenin sonuçlarını gözlemlemek niyetiyle bu makalede Barthes’ın serüveni, yapısalcı dil biliminden felsefî hermeneutiğe uzanan çeşitli referans noktaları bağlamında tartışılmış, bu kapsamda Barthes’ın yapısalcı gösterge bilimi örnekçesi insert ignore into journalissuearticles values(1966);, “alımlama” ve “alımlayıcı” kavramları ışığında yeniden yorumlanmıştır.
Keywords : dilbilim, yapısalcı göstergebilim, alımlama, metin yapılandırma, roland barthes