Beth Levin`in Tasnifine Göre Vesîletü`n-Necât`ta Eylemler

Authors : Yaren Nur Yılmaz

Pages : 145-164

Doi:10.48147/dada.1656198

View : 70 | Download : 66

Publication Date : 2025-03-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Dil alanındaki araştırmalarda temel sözcük türü olarak değerlendirilen eylemler biçim bilimsel, söz dizimsel ve anlam bilimsel ölçütler temelinde tanımlanıp tasnif edilmiştir. Türk dili araştırmalarında son dönemlerde öteden beri süregelen geleneksel yaklaşımın dışına çıkılarak eylemlerin dil bilimsel bakış açısıyla tasnif edildiği görülmektedir. Öte yandan dünya dillerinde eylem tasnifleri konusunda yapılan çalışmalarda özellikle geniş sınırları olan anlam biliminin ileri bir seviyede işlendiğini söylemek mümkündür. Süleyman Çelebi (1351-1422), XV. yüzyıl Eski Anadolu Türkçesiyle yazılan Vesîletü’n-Necât adlı eserin sahibidir. Halk arasında çoğunlukla Mevlid adıyla bilinen eser, Bursa Ulu Cami’de meydana gelen bir tartışma sonucunda Hz. Muhammed’in diğer peygamberlerden üstünlüğünü ifade etmek amacıyla yazılmıştır. Vesîletü’n-Necât’ın ilk 100 beytinde geçen eylemlerin Levin’in tasnifine göre incelendiği bu çalışmada, Boz’un (2022) İstanbul Millet Kütüphanesi Nr. 1357’de kayıtlı yazmayı esas alarak hazırladığı eser tercih edilmiştir. İlk olarak her beyitte geçen eylemler işaretlenmiş ve ardından günümüz Türkçesiyle verilen her beyit Levin’in tasnifine göre ilgili başlığın altına alınmıştır
Keywords : Eylem tasnifi, Süleyman Çelebi, Vesîletü’n-Necât, Mevlid, Levin