Marzubân-nâme Tercümesi’nde Arapça Unsurlar

Authors : Majd Hakam Khattab Alkhatib, Arya Dilek Erenoğlu Ataizi

Pages : 165-182

Doi:10.48147/dada.1658568

View : 91 | Download : 44

Publication Date : 2025-03-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Edebiyat, dilin korunması ve kültürel sürekliliğin sağlamasında önemli bir yere sahiptir. Bu bağlamda, Farsçadan Türkçeye çevrilen Marzubân-nâme, Eski Anadolu Türkçesi döneminin çok dilli yapısını, dil zenginliğini ve kültürel etkileşimlerini yansıtan önemli eserlerden biridir. Marzubân-nâme, didaktik bir eser olup, kısa ve etkileyici hikâyelerden oluşan bir hikâye kitabıdır. Bu hikâyeler genellikle hayvanlar arasında geçen kıssalar ve ibret verici anlatılardan meydana gelmektedir. Eserin dili sade, akıcı ve anlaşılırdır. Hikâyeler, doğal ve canlı bir anlatımla okuyucuya sunulmuş, anlatımın etkileyiciliğini artırmak için diyaloglara ve betimlemelere geniş yer verilmiştir. Bu çalışmada, Eski Anadolu Türkçesi dönemi eserlerinden biri olan Marzubân-nâme Tercümesi’nde yer alan Arapça unsurların kullanım şekilleri incelenmiştir. Eserdeki Arapça kelimeler masdar, isim, sıfat, ism-i fâil ve ism-i mef’ûl gibi dilbilgisel kategorilere ayrılarak ele alınmış ve bunların yapı ve anlam bakımından nasıl bir dönüşüm geçirdiği tespit edilmiştir. Anlam daralması, anlam genişlemesi ve anlam değişmesi gibi süreçler örneklerle açıklanarak bu kelimelerin Türkçeye kazandırılma biçimleri analiz edilmiştir.
Keywords : Marzubân-nâme, Şeyhoğlu Sadre’d-dîn Mustafa, Eski Anadolu Türkçesi, Arapça unsurlar, Marzubân Bin Rüstem.