YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDA İÇ KONTROL: SAYIŞTAY DENETİM RAPORLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Authors : Oğuz Kuyumcu

Pages : 131-147

Doi:10.58348/denetisim.1578369

View : 115 | Download : 111

Publication Date : 2025-02-16

Article Type : Research Paper

Abstract :Kamu sektörünün sorumlulukları her geçen gün artmakta ve bu durum kurum yöneticilerinin sağlıklı kararlar alabilmesi için oluşturulmuş olan mekanizmaların önemini ortaya koymaktadır. Nitekim kurum üst yöneticilerinin yerinde kararlar alabilmesinin, sağlıklı bir şekilde işleyen iç kontrol ve iç denetim faaliyetleri ile mümkün olabileceği söylenebilir. Bu kapsamda Sayıştay’ın kamu kurumlarının iç kontrol sistemlerinin değerlendirilmesine yönelik olarak gerçekleştirmiş olduğu denetimler sonucu ortaya çıkan bulgulara etki eden faktörlerin incelenmesi önem arz etmektedir. Çalışmada, Türkiye’deki yükseköğretim kurumları iç kontrol sistemlerinin COSO iç kontrol modeli çerçevesinde analiz edilmesi ve bu kapsamda Sayıştay denetimlerinde ortaya çıkan iç kontrol bulgularının belirli değişkenler doğrultusunda değerlendirilmesi hedeflenmektedir. Bu bağlamda, Sayıştay raporlarında iç kontrol eksikliklerinin tespit edildiği alanlara yönelik olarak; üniversitelerde iç kontrolün etkinlik düzeyini etkileme gücüne sahip konular: iç denetçi sayısı, iç denetçilerin iç kontrole ilişkin denetim ve raporlama durumu, mali hizmetler uzmanlığı meslek mensubu sayısı, üniversitenin yaşı ve muhasebe ile raporlamaya ilişkin bulgu durumuna göre beş değişken bazında analiz gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda 18 standarda ilişkin frekans analizi ve 5 değişkene ilişkin Mann-Whitney U ve Kruskal Wallis-H testi uygulanmıştır. Çalışma neticesinde iç denetçi sayısı ile muhasebe ve raporlamaya ilişkin değişkenler ve Sayıştay denetim raporlarında yer alan iç kontrol bulguları arasında istatistiki açıdan anlamlı bir farklılık bulunmadığı tespit edilmiştir. Bu durumun yanı sıra üniversitelerin yaşı ve mali hizmetler uzmanlığı meslek mensubu sayısı ile iç denetim biriminin kurulmasına ilişkin bulgu arasında, istatistiki açıdan anlamlı bir farklılık bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca iç kontrole dair denetim ve raporlama değişkeni ile hassas görevler, risklerin değerlendirilmesi, iç kontrolün değerlendirilmesi ve iç denetim biriminin kurulmuş olması bulguları arasında istatistiki açıdan anlamlı bir farklılık bulunduğu tespit edilmiştir.
Keywords : İç Kontrol, Sayıştay Denetimi, COSO Modeli, SPSS Analizi