Kur’an’ın Anlamlarının Türkçeye Aktarımı: Meâl mi Tercüme mi?

Authors : Osman ARPAÇUKURU

Pages : 694-710

Doi:10.33931/abuifd.811353

View : 20 | Download : 10

Publication Date : 2020-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kimi çevre ve topluluklarda bazen Kur’an’ın tercümesinin yapılamayacağı, Kur’an’ın mealinin hazırlanabileceği, bu ikisinin birbirinden çok farklı şeyler olduğu, birbirinin yerine kullanılmalarının doğru olmadığına dair çeşitli konuşmalara şahit olmaktayız. Kimi zaman da “Kur’an tercümesi” ifadesini kullanan kimseler hakkında Kur’an’a dair farklı yaklaşım ve inanca sahip kimselermiş gibi bir zannın belirdiğini görmekteyiz. Bu araştırmada “meâl” ve “tercüme” kavramları temelinde “Kur’an meâli” ve “Kur’an ter-cümesi” tabirlerinin arasında anlam ve mefhum farkının olup olmadığı, bu iki tabirin birbirinin yerine kullanılıp kullanılamayacağı meseleleri ele alındı. Bu kapsamla bağ-lantılı olarak, Kur’an’ı başka bir dile tercüme etmenin mümkün olup olmadığı, bunun dinî hükmünün ne olduğu, Kur’an’ın başka bir dile aktarımı faaliyetinin ilk defa ne za-man ve kim tarafından başlatıldığı, Kur’an’ın Türkçeye tercüme faaliyetlerinin ülke-mizdeki sürecinin nasıl ilerlediği, şu an hangi durumda bulunduğu vb. sorulara da ce-vap arandı. Araştırmada tümevarım yaklaşımı benimsenerek, doküman analizi tekniği uygulandı. Bu maksatla öncelikle problemin ve soruların cevabına dair bilgiler içeren veri kaynaklarına ulaşmak üzere geniş literatür taraması yapıldı. Tarama sonunda ula-şılan eserler, doküman analizi yöntemiyle incelendi. Bu çerçevede İbn Manzûr’un Lisânü’l-ʿArab’ı, Tehânevî’nin Keşşâfu ıṣṭılâḥâti’l-fünûn’u gibi Arapça sözlükler, İbn İshâk’ın Siyer’i, Zehebî’nin Târîḫu’l-İslâm’ı gibi İslam tarihine dair eserler, Süyûtî’nin el-İtḳān’ı, Zürkânî’nin Menâhilü’l-ʿirfân’ı gibi Kur’an ilimlerine dair eserler, Elmalılı Hamdi Yazır’ın Hak Dini Kur’an Dili adlı tefsiri ve Muhammed Hamîdullah’ın “Kur’ân-ı Kerîm Tarihi, Kur’an-ı Kerîm’in Türkçe Yazma Tercümeleri” başlıklı makalesi ve Şem-seddin Sami’nin Kâmûs-ı Türkî adlı sözlüğü araştırmada başvurulan belli başlı kaynak-lardan bazılarıdır.
Keywords : Arap Dili ve Belâgatı, Tercüme, Çeviri, Meâl, Kuran Tercümesi, Kuran Meâli