Mekke’de Bir Sinan Eseri: Süleymaniye Medreseleri
Authors : Tuğba AYDENİZ
Pages : 95-123
Doi:10.33931/abuifd.870922
View : 31 | Download : 11
Publication Date : 2021-05-30
Article Type : Research Paper
Abstract :Osmanlı padişahlarının kutsal topraklara ilgileri, Hicaz’ın Osmanlı topraklarına dahil edilmesinden çok daha önce Sultan I. Bayezid insert ignore into journalissuearticles values(1389-1402); dönemine kadar gider. Hicaz, Sultan I. Selim insert ignore into journalissuearticles values(1512-1520); zamanında 1517 senesinde Osmanlı Devleti’ne dahil olmuştur. Osmanlı padişahları Hicaz’ın Osmanlı Devleti’ne katılmasından sonra bu kutsal beldelerin imarı başta olmak üzere pek çok mesele ile ilgilenmişlerdir. Kanûnî Sultan Süleyman insert ignore into journalissuearticles values(1520-1566); zamanı Hicaz’da imar faaliyetlerinin dikkat çektiği bir dönemdir. Sultan Süleyman Kâbe’nin tamiri başta olmak üzere Mekke’de önemli bayındırlık hizmetlerine imza atmıştır. Mekke’de inşa edilen Süleymaniye medreseleri de bunlardan birisidir. Süleymaniye medreseleri Kanûnî döneminin büyük mimarı olan Sinan’ın projelerindendir. Bu medreselerin en önemli özelliği, Hanefi, Maliki, Şafii ve Hanbeli medreseleri olarak yapılmasıdır. Burada ders veren müderrislerin aynı zamanda kadılık, müftülük ve şeyhülharemlik gibi vazifeler aldığı da görülmektedir. Ancak bu medreseler 13./19. yüzyılda aslî fonksiyonlarını kaybetmişler ve medreselerin binalarında bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu değişikliklerde, dört medresenin, aslî fonksiyonu olan eğitim dışında kullanıldığı ve bazı yerlerde bina ilaveleri olduğu görülmektedir. Bu değişim, tavaf alanını genişletme gerekçesi ile medreselerin tamamen ortadan kaldırıldığı döneme kadar sürmüştür. Bu makalede Süleymaniye medreselerinin inşa süreci, daha sonra geçirdiği değişimler ve biyografilerine ulaşılabilen müderrisler ele alınmaktadır. Dönem değişikliklerine paralel olarak önemli âlimlerin burada dersler vermiş olmaları da dikkate alındığında hocaların bilhassa Mekke ilim hayatına önemli katkılar sağladığı ve entelektüel-akademik bir ortamın varlığını muhafaza eden bir kurumsal yapı olduğu anlaşılmaktadır.Keywords : Osmanlı Tarihi, Osmanlı Eğitim Sistemi, Kanûnî Sultan Süleyman, Mekke, Süleymaniye Medreseleri