Kırgız Örf-Âdetindeki Kalın Uygulamasının İslam Hukuku Açısından Analizi (18-19. yy)

Authors : Aiitmamat KARIEV

Pages : 748-765

Doi:10.33931/dergiabant.987307

View : 20 | Download : 12

Publication Date : 2021-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kırgız halkı arasında yaygın bir şekilde rastlanılan kalın adeti, felsefî olarak yeni kurulan aileye maddî destek düşüncesine dayanmaktadır. Diğer Türk boylarından örfî hukuku ön planda tutması ile farklılık arz eden Kırgız halkının kalın anlayışını konu edindiğimiz bu araştırmada, kısaca kalın tarihçesine değindikten sonra kalının türleri, ödeme süreleri, kalın olarak ödenen eşya türleri ve miktarları, kalının sosyal ve hukukî boyutu gibi konular üzerinde durulmuştur. Yarı göçebe hayat tarzını benimseyen ve kabileler şeklinde yaşayan Kırgız halkının, daha 18.-19. asırlarda bazı farklılıklar ile beraber mehrin temel felsefesi olan kadın haklarını koruma prensibini, aslında kalın aracılığı ile gözettiği görülmüştür. Kalın, Kırgız halkının o dönemdeki kadına verdiği değeri ortaya koymakla birlikte, günümüzdeki kadının sosyal sigortası ile aynı özelliklere sahip olduğu, bu çalışmamızın sonucunda tespit edilmiştir. Kırgızların millî ve dinî kimliği düşüncesini bir arada tutan kalın adetinin, özellikle Çarlık Rusya ve SSCB döneminde ilga edildiği, böylece kalın müessesesinin tamamen ortadan kaldırıldığı tespit edilmiştir.
Keywords : İslam Hukuku, Mehir, Kırgız, Örf Âdet, Kalın