Çin Din ve Düşünce Geleneğinde Muğlak Bir İdeal Olarak Wu-Wei: Kavramsal ve Tarihsel Bir İnceleme

Authors : Mürsel ÖZALP

Pages : 121-133

Doi:10.33931/dergiabant.1283230

View : 68 | Download : 59

Publication Date : 2023-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Literal olarak “gayretsizlik/eylemsizlik” şeklinde tercüme edilen wu-wei, en belirgin şekliyle Lao Tzu’ya atfedilen Tao Te Ching insert ignore into journalissuearticles values(Yol ve Erdem Klasiği); adlı eserde geçer ve yüce Tao’nun önemli bir vasfı olarak tanımlanır. Ancak Lao Tzu tarafından idealize edilen bu prensibe daha önceki dönemlerle tarihlendirilen korunmuş Çin literatüründe de atıfların olduğu ileri sürülmüştür. Bu iddiaya göre wu-wei, Shih-ching insert ignore into journalissuearticles values(Şiirler Kitabı); gibi eski Çin şiirinde aristokrat beyefendi veya karizmatik genç asilzadenin tutum ve davranışlarında ete kemiğe bürünmektedir. Lao Tzu ile aynı dönemde yaşayan Konfüçyüs ve daha sonra gelen Chuang Tzu, Wang Pi ile Shen Pu-hai ve Han Fei gibi bazı Taocu ve yasacı teorisyen, filozof ve devlet adamları da wu-wei kavramını farklı şekillerde -bireysel manevi tekâmül veya siyasi-politik yönetim minvalinde- kullanmışlardır. Farklı dönem ve alanlara teşmil edilip birbirine yakın veya uzak pek çok anlam yüklenmesinin sebebi ise wu-wei’in tanımlanması ve anlaşılması zor bir kavram olmasıdır. Bundan dolayı wu-wei geçmişten günümüze farklı açıklamalar, sembolik, alegorik ve mecazi benzetmeler ve metaforlarla tanımlanmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada, Taoizm özelinde manevi bir sükûnet modeli olarak resmedilen wu-wei kavramının Çin din ve düşünce geleneğindeki izleri sürülecektir.
Keywords : Dinler Tarihi, Wu wei, Taoizm, Lao Tzu, Çin Dini