İslâm Hukuk Metodolojisinde Hâs Lafız ve Füru‘-u Fıkha Tesiri

Authors : Yahya Bilginer

Pages : 259-274

Doi:10.33931/dergiabant.1426702

View : 159 | Download : 73

Publication Date : 2024-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Kur’an ve Sünnette yer alan bazı hâs lafızlara usûlcüler tarafından farklı anlamlar yüklenmiş ve bunun da füru‘-u fıkha yansıyan etkileri olmuştur. Her dilde olduğu gibi Arap dilinde de lafızların kullanımından kaynaklanan anlam çeşitliliğinin pratik tezahürleri söz konusudur. Usûl ilminde lafızlar konusu, Kur\'an ve sünnet lafızlarının delâlet yönlerinin incelenmesini içermektedir. Ameli hükümlerin elde edildiği bu iki kaynağın dili ise Arapçadır. Bu iki kaynağın füru‘-u fıkha tesirinin isabetli bir tespitinin yapılmasında, lafızların vaz’ olunduğu mâna bakımından ele alınmasını önemli kılmaktadır. Çalışmada bu maksadın gerçekleşmesine yönelik olarak vaz’ olunuş mânaları bakımından lafızların kısımları olan hâs lafız ve füru‘-u fıkha tesirine örnekler verilmeye gayret gösterilmiştir. Bu kapsamda görüş farklılıklarının dayanakları ve her bir görüş sahibinin diğer görüşlere ilişkin yaklaşımları ele alınarak ihtilafların şekillenmesinde etkili olan sebepler tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada istikra yöntemiyle nitel veri analizi kullanılmıştır. Ayet ve hadislerdeki metinler anlamlandırılırken dilin ve hâs lafızlar ile ilgili yaklaşımların önemli bir yere sahip olduğu görülmüştür.
Keywords : İslam Hukuku, Metodoloji, Usûl, Hâs Lafız, Delâlet