Sûfî Söylem ve Bir Metaforik Unsur Olarak Tasavvuf Edebiyatında Kuşlar

Authors : Hamit Demir, Oğuzhan Aydın

Pages : 325-339

Doi:10.33931/dergiabant.1530215

View : 181 | Download : 74

Publication Date : 2024-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Sûfî söylemin işlevselliğini artıran unsurlardan birisi, kelimelerin mecaz manalar yüklenerek metafora dönüşmesidir. Metaforik bir unsur olarak kuşlar, İslam öncesi mitolojilerde, ayet ve hadislerde, tasavvuf klasiklerinde ve şiirlerde kendilerine mahsus özellikleriyle konu edilmiş; söz varlığının anlam zenginliğine ve şairlerin ifade kabiliyetine katkı sunmuştur. Sûfî şairler; tasavvufun iki ana sütunu olan tahalluk ve tahakkuka dair hususları tarif ederken kuşları, olumlu ve olumsuz yönleriyle teşbih sanatının öznesi yapmışlardır. Bu çalışmanın konusu müspet ve menfi yönleriyle kuşların, tasavvuf edebiyatında kullanım biçimini tespit etmek; yöntemi ise mukayeseli metin tahlilidir. Çalışma, son dönem sûfî şairlerden Osman Hulûsî Ateş Efendi’nin (ö. 1990) Dîvân-ı Hulûsî-i Darendevî adlı eseri ve ornitoloji konusunda yazılmış birkaç eserle sınırlandırılmış olmakla birlikte tasavvuf klasiklerine ve konu ile ilgili akademik çalışmalara da müracaat edilmiştir.
Keywords : Tasavvuf, Türk İslam Edebiyatı, Şiir, Metafor, Kuş