HOCA AHMED-İ YESEVÎ’NİN DÎVÂN-I HİKMET’İNDE EĞİTİM

Authors : CEMAL TOSUN

Pages : 147-168

View : 17 | Download : 7

Publication Date : 2016-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Hoca Ahmed-i Yesevî’nin Dîvân-ı Hikmet’i Türk-İslâm Edebiyatı`nın ilk eserlerindendir. Kitap, dinî-ahlâkî muhtevanın halka, Kur’ân ve Sünnet merkezli doğru bilgiye dayalı olarak, halkın alışkın olduğu ve anladığı formda ve dilde öğretilmesi amacıyla söylenmiş özlü sözlerden oluşmaktadır. Dîvân-ı Hikmet bir halk eğitimi kitabıdır. “Hikmet söyleme”, Ahmed-i Yesevî tarafından bir eğitim yöntemi olarak kullanılmıştır. Kendi anlatımına göre; hikmet söyleme görev ve yeterliği kendisine, 8 yaşlarında iken Hz. Muhammed insert ignore into journalissuearticles values(s.a.s.);’in başına nur saçması ve 34 ya- şında Allah insert ignore into journalissuearticles values(c.c.);’ın “Hikmet söyle!” emriyle verilmiş- tir. Hikmet söyleme yeterliğini kazanmasında, Arslan Bab’dan aldığı terbiyenin yanı sıra, bu terbiye üzerine sürdürdüğü hayatının ve 27 yaşından itibaren girdiği medrese ve mescit eğitiminin etkisi vardır. Bu yeterliğin kazanılmasında, sırasıyla şunlar etkili olmuştur: Tam ve doğru dinî bilgi insert ignore into journalissuearticles values(şeriat);, bir eğitici insert ignore into journalissuearticles values(Pîr, Mürşit/Arslan Bab ve Yûsuf el-Hemedânî); önünde alınan teorik ve pratik eğitim ve yaşantı. Ahmed-i Yesevî Hazretlerinin kendi oluş sürecinde ilmin ve irfanın, şeriatın ve tarikatın, dolayısıyla medrese ve mescidin birlikteliği görülmektedir. Halkı din konusunda bilgilendirmek amacıyla yazılmış Dîvân-ı Hikmet üzerine yaptığımız çalışma nitel bir metin analizidir. Tümevarım yöntemini kullandığımız çalışma sonucunda Dîvân-ı Hikmet’te eğitim konusuna dair çeşitli tespitlere ulaşılmıştır.
Keywords : Hoca Ahmed i Yesevî, Dîvân ı Hikmet, Eğitim Yöntemi, Din Eğitimi, Tasavvuf Eğitiminde Yöntem