FÂRÂBÎ’NİN MEDENİYET SOSYOLOJİSİNE KATKILARI

Authors : EJDER OKUMUȘ

Pages : 11-30

View : 19 | Download : 10

Publication Date : 2016-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Medeniyet sosyolojisi, şehir ve toplumların medeniyet boyutları ile medeniyetin şehir ve toplum boyutlarını inceler. İslâm fi lozofu Muallim-i Sâni Ebû Nasr el-Fârâbî’nin toplum teorisinde medeniyetin yeri önemlidir. Bir toplum ve medeniyet teorisyeni olan Fârâbî, toplum, toplumsal hayat ve medeniyet gibi olgulara “sosyolojik okuma” olarak adlandırılabilecek bir perspektifl e yaklaşır. Filozofun medeniyet sosyolojisinde, medeniyet toplumsal hayata, insanların tabiatları gereği toplum olma zorunluluklarına işaret eder. Fârâbî’nin topluma ve evrensel ma’mûraya giden yolda yapı taşı olan “el-Medînetü’l-fâzıla”sı, medeniyetin merkezi olarak gözükmektedir. Aslında bu, İbn Haldun’un Hadariyet Toplumu ve Umran Toplumuyla oldukça yakın anlamlara karşılık gelir. Fârâbî, erdemli şehir toplumu, erdemli ümmet toplumu ve erdemli dünya toplumu kavramsallaştırma ve tanımlamalarıyla medeniyetin temel özelliklerine dair önemli bilgiler ortaya koymaktadır. Filozof, medeniyeti toplumsal bağlamda ele almakla ve tam toplumuyla eksik toplumuyla bütün toplumları medeniyet sahibi olarak kabul etmekle medeniyet sosyolojisine önemli katkılar sunmaktadır. Bu çalışmada Fârâbî’nin medeniyet yaklaşımları sosyolojik perspektifl e anlaşılmaya ve anlamlandırılmaya çalışılmaktadır.
Keywords : Fârâbî, Medeniyet, Şehir, İslâm, Toplum, Medeniyet sosyolojisi