İMÂM MÂTÜRÎDÎ’YE GÖRE TE’VÎL KAVRAMI VE İȘLEVİ

Authors : Hüseyin DOĞAN

Pages : 783-804

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2019-09-15

Article Type : Research Paper

Abstract :İslâm düşünce tarihinde kendisi üzerinde en çok tartışma ve münazaranın yapıldığı kavramlardan birisi olan te’vîl, semantik açılımı ve sahip olduğu mahiyeti gereği bütün bu anlam ve yorum denemelerini aşar niteliktedir. İslâm kelâmcıları, dinî nassları anlamlandırma ve yeniden yapılandırma konusunda aklî, irfanî ve ilmî bir disiplin olarak algıladıkları te’vîle kendi eserlerinde sıkça başvurmuşlardır. Te’vîli, kendi eserlerinde başarıyla uygulayan İslâm kelamcılarının başında hiç kuşkusuz İmâm Mâtürîdî es-Semerkandî gelmektedir. İmâm Mâtürîdî açısından te’vîl, sadece bir kavram veya metnin gelişi güzel biçimde anlaşılması veya yorumlanmasının ötesinde, ilgili kavram ya da metinle alakalı bütün epistemolojik ve ontolojik hakikatleri ortaya koyan ilmî bir disiplindir. Te’vîl, insanı yeni yeni anlam ve keşiflerin arayışına sevk eden hatta birlikte var olmanın veya birlikte yaşamanın heyecan ve öz güvenine emanet eden bir hakikate sahiptir. Bu makalede, ilk dönem İslâm kelâmcılarından Mâtürîdî’ye göre te’vîl kavramının mahiyeti, kapsamı, uygulama örnekleri ile te’vîl yapacak kişide bulunması gerekli bazı temel kıstaslara işaret edilmiştir.
Keywords : Kelâm, İnsan, Mâtürîdî, Tevîl, Tartışma