NATIKÎ’NİN TAKRÎZÂTU EBYÂTİ MUHTASARİ’T-TELHÎS ADLI ESERİ

Authors : Şahin ŞİMŞEK

Pages : 353-370

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2020-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Son dönem Osmanlı şair ve müelliflerinden olan Ahmed Dursun Nâtıkî’nin Takrîzâtu ebyât adlı eseri, Sa‘düddin Teftâzânî’ye ait Muhtasarü’l-maânî’de geçen şiirlerin birçok açıdan incelendiği mensur Arapça bir belâgat kitabıdır. Eserin mukaddimesinde aruz ilmine dair bilgiler bulunmaktadır. Eserde, kaynak metinde yer alan beyitlerin aruz kalıpları belirlenip takti işlemleri yapılmıştır. Eser bu yönüyle bir aruz uygulaması niteliğindedir. Yine eserde, beyitler detaylı bir şekilde şerh edilmiş, Arapça şerhin yeterli görülmediği durumlarda ise Türkçe ve Farsça açıklamalara da yer verilmiştir. Ayrıca eserde, beyitlerdeki istişhâd noktaları belirlenmiş ve söz konusu beyitler gramer açısından detaylı bir şekilde incelenmiştir. Özellikle istişhâd noktaları ile ilgili verilen bilgilerin alt yapısını oluşturmak amacıyla, belâgat konularına dair özet bilgiler de verilmiştir. Bu durum, kaynak metne müracaat etmeden eserden yararlanmayı kolaylaştırmıştır. Eserde genel anlamda kaynak metinden yararlanılmışsa da eserin özgün yönleri de bulunmaktadır. Bu çalışmada, Ahmed Dursun Nâtıkî’nin Takrîzâtu ebyât adlı eseri, ana hatlarıyla tanıtılmakta ve kaynak metin ile karşılaştırılarak muhteva açısından değerlendirilmektedir. 
Keywords : Arap belâgati