OSMANLILAR DÖNEMİNDE YARIM KALAN BİR İSTΑÂB TERCÜMESİNİN SERENCAMI VE YAZMA TANITIMI

Authors : Ömer GÖK

Pages : 675-712

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2021-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :İbn Abdülber en-Nemerî el-Kurtubî insert ignore into journalissuearticles values(ö. 463 / 1071); tarafından kaleme alınmış olan el-İstî‘âb fî ma‘rifeti’l-ashâb, sahâbe biyografilerini ihtiva eden oldukça hacimli bir eserdir. Günümüze ulaşan ilk sahâbe biyografilerinden biri olarak kabul edilen bu eser, miladi 10. yüzyılın ortalarında Arapça telif edilmiştir. Eserin Türkçe’ye ilk tercümesi, şimdiki bilgilerimize göre Sultan I. Ahmed’in isteğiyle Mustafa Sâfî Efendi tarafından 17. yüzyılın başlarında yapılmaya başlanmışsa da mütercimin vefat etmesiyle tercüme yarım kalmıştır. Mustafa Sâfî’nin Arap alfabesine göre hazırlamaya başlayıp ħa “خ” harfine kadar getirdiği tercümeyi, Taşköprîzâde Kemâleddin Mehmed Efendi tamamlamak istemiş ancak o da ra “ر” harfinin yarısına kadar getirebilmiştir. Bu makalede, el-İstî‘âb fî Ma‘rifeti’l-Ashâb Tercemesi’nin Nuruosmaniye Kütüphanesi 723 numarada bulunan el yazması nüshasının tanıtımı ile birlikte içerisinde yer alan sahâbe isimlerinin dizini ortaya koyulacaktır. Böylelikle hem Türkçe’deki ilk ve tek İstî‘âb tercümesinin muhteviyatı ve şekil özelliklerinin ortaya çıkarılması hem de içerisinde yer alan sahâbe biyografileri hakkında araştırmacıların bilgi sahibi olması amaçlanmaktadır.
Keywords : İbn Abdülber, el İstîâb fî marifetil ashâb Tercümesi, Mustafa Sâfî Efendi, Taşköprîzâde Kemâleddin Mehmed Efendi, Sahâbe biyografileri