Osmanlı Döneminin Son Yüzyılında İmar Edilen Yapılardaki Tezyini Kûfî Yazılar

Authors : Erdem Göktepe

Pages : 1451-1482

Doi:10.61304/did.1353871

View : 84 | Download : 122

Publication Date : 2023-12-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Tezyini kûfî yazı, Anadolu’da Selçuklu mimari ve yazılı eserleriyle belirmeye başlamıştır. Osmanlı Devleti’nin kuruluş ve gelişim döneminde tezyini kûfî yazının birçok mimari yapıda tezyini unsur olarak kullanıldığı görülürken, 16. yüzyılda mimari alanda kullanımı giderek azalmıştır. 1863 senesinde yapımı tamamlanan Kağıthane Sadabad Camii mihrab yazısı ile üç asır aradan sonra tezyini kûfî yazının kullanımı Osmanlı mimarisinde tekrar görülmeye başlamıştır. Ebüzziyâ Mehmed Tevfik Bey, 19. yüzyıl sonunda farklı alanlarda tezyini kûfî yazı ile birçok çalışma yapmış ve böylelikle üç asır kullanımı bırakılmış olan tezyini kûfî yazının yaygınlaşmasına, Osmanlı Devletinin son döneminde öncülük etmiştir. Osmanlı Devleti’nin son döneminde imar edilmiş pek çok Osmanlı mimari yapısında tezyini kûfî yazının kullanımının tercih edildiği görülmektedir. Özellikle Sultan II. Abdülhamid dönemi Osmanlı mimarisindeki resmî kurumlarda tezyini kûfî yazı uygulamalarının, devlet yönetimi tarafından ülkenin modernleşmesi ve yeni bir kimlik inşa etme hedefi doğrultusunda farklı ve yenilikçi bir yaklaşım olması nedeniyle bilinçli olarak tercih edildiğine işaret etmektedir.
Keywords : Tezyini Kûfî, Hat Sanatı, İslâm Sanatı, Yazı, Köşeli Kûfî, Örgülü Kûfî, Düğümlü Kûfî, Geçmeli Kûfî