Hadis Şerh Geleneğinde Manzûmeler: Buhârî’nin es- Sahîh’ine Dair Türkçe Bin Ehâdîs Şerhi

Authors : Mustafa Yüceer

Pages : 77-102

Doi:10.61304/did.1376365

View : 138 | Download : 104

Publication Date : 2024-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Hz. Peygamber henüz hayatta iken sınırlı da olsa sözlerinin nazmedilmesine müsaade etmesiyle bazı rivayetler şiirlere konu edilmiştir. Bunun yanı sıra Osmanlı’da şefaate ulaşma arzusuyla hadisleri nazmetme fikri, şairlerin hedeflerinden biri olurken dini sorumluluk ve literal bakış açısının tercümelere yansıtıldığı görülmektedir. Sahih-i Buhârî’den seçilen rivayetlerin şiirle şerh edilmesi maksadıyla yazılan İsmâil Sâdık Kemâl’e ait Bin Ehâdîs Şerhi, bu araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Hadis ilimlerinde usul alanında başlayan ve zamanla kırk hadis edebiyatında yoğunlaşan manzumelerin hadis şerh çalışmaları içerisindeki yerinin tespiti amaçlanmaktadır. Eserin yöntemi ve kaynakları gibi şekilsel incelemenin yanı sıra normatif yönü de bulunan örnek bir rivayet, tahlil edilmek suretiyle hadis şerhçiliğinin manzumedeki durumu nicel analiz yöntemiyle ele alınmaktadır. Bu doğrultuda Bin Ehâdîs Şerhi’ndeki 611 rivayetin Sahîh-i Buhârî hadislerinden, geri kalanlarının da farklı kitaplardan seçildiği tespit edilirken rivayetlerin didaktik bir yöntemle ve literal bir tercümeyle nazmedildiği, mezheplerin görüşlerini de ihtiva edecek şekilde fıkhî hükümlere işaret edilerek telif edildiği bulgularına ulaşılmıştır.
Keywords : Hadis, Sanat, Buhârî, el Câmius sahîh, Manzûme, Bin Ehâdîs Şerhi İsmail Sâdık Kemâl