1917 Hukûk-ı Âile Kararnâmesinin Teşekkülü, Klasik Fıkıhtan Ayrılan Yönleri ve Aile Hukuku Bağlamında Kararnâmenin İhtiyaç Olma Olgusu

Authors : Taha Yılmaz

Pages : 621-654

Doi:10.61304/did.1443547

View : 249 | Download : 133

Publication Date : 2024-06-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Makalemiz 1917 Osmanlı Hukûk-ı Âile Kararnâmesi’nin Osmanlı klasik aile hukukundan ayrılan yönlerini içermektedir. Kararnâme, Osmanlı Devleti’nde ve diğer İslâm ülkelerinin bir kısmında aile hukuku sahasında hazırlanan ilk kanun olması ve sahasında köklü değişiklikleri beraberinde getirmesi bakımından önemlidir. Hukuk sistemlerinin tamamında olduğu gibi İslâm ve Osmanlı hukukunda da aile hukukunun önemli bir yeri vardır. Osmanlı aile hukuku için İslâm aile hukukunun altı asırlık uygulamasıdır diyebiliriz. Bu uygulama zamanın değişmesi ve diğer bazı sebeplerle yetersiz kalmış, Tanzimat’tan sonra diğer hukuk alanlarında olduğu gibi aile hukukunda da yeni bir düzenlemeye ihtiyaç duyulmuştur. İşte bu ihtiyacın bir sonucu olarak 1917 Osmanlı Hukûk-ı Âile Kararnâmesi, referans verme ve tarihsel tecrübeyle düzenlenmiştir. Kararnâme, genel özellikleri ve özel hükümleri açısından klasik hukuk dediğimiz, Osmanlı’da uygulanmakta olan genel hukuktan farklılık gösterir. Çalışmada nitel yöntemin metin analizi usûlü kullanılarak, Tanzimat’tan hemen sonra başlayan taknîn/kanunlaştırma hareketlerinin son örneklerinden olan 1917 Hukûk-ı Âile Kararnâmesi’nin klasik fıkıhtan ayrılan yönleri ortaya konulup irdelenmiştir.
Keywords : İslam Hukuku, Aile, Kanunnâme, Tanzimat, Kanun