Çoklu Olumsuzluk Kavramı ve Türkçedeki Çoklu Olumsuzluğa Yûnus Emre Dîvânı Örneğinde Bir Bakış

Authors : M Selcen Çürük

Pages : 185-214

View : 17 | Download : 17

Publication Date : 2014-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Biçim-söz dizimsel yapıda yer alan çok sayıda (en az iki) olumsuzluk unsuru, kimi zaman uyum içerisinde olup yine bir olumsuz anlamı karşılarken kimi zaman da birbirini iptal ederek olumlu bir anlam ortaya koyabilir. Bu çalışmada çoklu olumsuzluk kavramı üzerinde durulmuş, bu kavramın Türkçedeki görünümleri 13. yüzyıl Oğuz Türkçesini kendine has üslubuyla yansıtan Yûnus Emre’nin şiirlerinden elde edilen tanıklarla ortaya konmaya çalışılmıştır. Yûnus Emre, insan gönlüne hitap eden şiirleri ve bu şiirler aracılığıyla telkin ettiği fikirleriyle yalnızca döneminde değil, yüzyıllar sonra da teveccüh görmüş müstesna şahsiyetlerden biridir. Şiirlerinin, hitap ettiği kitlenin zihninde yer ederek yüzyıllar boyunca zevkle okunup söylenmesinde hiç şüphesiz onun muhataplarına vermek istediği mesajın mahiyeti kadar bu mesajı dile getiriş biçimi, söyleyiş incelikleriyle dolu akıcı, kıvrak üslubu doğrudan ilgilidir. Olumlu ve/veya olumsuz ifadeyi güçlü/etkili kılan dil kullanımlarından biri olan çoklu olumsuzluk da bu yalın ama sanatkârâne üslupta kendine yer bulmuştur
Keywords : Olumsuzluk, çoklu olumsuzluk, olumsuzluk uyumu, çift olumsuzluk, pekiştirmeli olumsuzluk, Oğuz Türkçesi, Yûnus Emre, dîvân