Calfa Sözlüğü’nde Türkçe Sözcüklerden Yabancı Eklerle Türetmeler

Authors : Ayhan Bayrak

Pages : 127-141

View : 17 | Download : 14

Publication Date : 2021-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Orijinal adı Dictionnaire De Poche Français - Turc olan Calfa Sözlüğü Fransızcadan Osmanlı Türkçesine iki dilli bir sözlüktür. Eseri 1865 yılında bir Osmanlı Ermenisi olan Ambroise Calfa yazmıştır. Eserde 25000 civarında farklı Türkçe sözcük yer alır. Bunların büyük bir bölümü türemiş ve birleşik yapılıdır. Eserde Türkçenin belli başlı yapım ekleriyle türetilmiş çok sayıda sözcük bulunur. Bunların yanında Türkçe sözlerden yabancı eklerle türetilmiş bazı sözcüklerin de olduğu görülür. Bu tür sözcükler analoji yoluyla meydana gelmiştir. Eserde geçen böyle sözcüklerin bir kısmı Calfa’ya özgüdür. Calfa’ya özgü bu sözcükler Fransızca sözcüklere karşılık bulunamadığında, söz öbeği veya alıntı sözcükler kullanılmak istenmediğinde veyahut alıntı sözcüklere alternatif bir söz bulunmak istendiğinde türetilmiştir. Bu türetmeler eserde yerli sözcüklerin olabildiğince değerlendirilmeye çalışıldığını, aynı zamanda güçlü bir Türkçecilik düşüncesinin olduğunu göstermektedir.
Keywords : Calfa, Fransızca Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, yabancı eklerle türemiş sözcükler