Özbek Türkçesinde Geçen Erkekle İlgili Adlandırmaların Toplumdilbilimsel Açıdan İncelenmesi

Authors : Ezgioya Malkoç

Pages : 169-182

Doi:10.54316/dilarastirmalari.1038068

View : 17 | Download : 31

Publication Date : 2022-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Dil ve toplum birbirini etkileyen bir ilişki içerisindedir. Dil; yaşam biçimleriyle, tarihle, coğrafyayla, kültürle ve toplumların geçmişte yaşadığı deneyimlerle iç içe olduğundan her dilde ait olduğu toplumun yansımaları görülür. İnsanların yaşayış tarzı, düşünceleri ve davranış biçimleri dili hem değiştirir hem de dönüştürür. Toplumdilbilim ise bu değişim ve dönüşümleri, karşılıklı ilişkilerini göz önünde bulundurarak inceleyen toplumbilim ve dilbilimin kesişim noktasıdır. Toplumdilbilimin inceleme alanını temelde dil ile toplum arasındaki karşılıklı ilişkiler ağı oluşturur. Sözvarlığı ise dilsel düzlemde bu inceleme örneklemlerinden en somut ve değişime en açık olan olgudur. Dilin ürünü olan sözvarlığına bakılarak bir milletin tarihi, coğrafyası, kültürü ve yaşayış şekli hakkında bilgi sahibi olunabilir. Aynı zamanda çok katmanlı bir toplumsal yapıda toplumdaki dil cinsiyet ilişkilerinin boyutlarının görülmesine de olanak tanır. Bu çalışmada "erkek” ile ilgili söz varlığı Özbek Türkçesi sözlükleri taranarak tespit edilmiştir. Tespit edilen ögeler anlamlarına göre sınıflandırılarak toplumsal cinsiyet çağrışımları, toplumdilbilimsel açıdan çözümlenmeye çalışılmıştır.
Keywords : Özbek Türkçesi, Erkek Dili, Toplumdilbilim, Söz Varlığı