Türkçenin Söz Dizimi Matematiği

Authors : Kadir Yilmaz

Pages : 157-167

Doi:10.54316/dilarastirmalari.1052570

View : 24 | Download : 12

Publication Date : 2022-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünya çapında saygın ve işlevselliği yüksek bir dil olan Türkçe, günümüzde edebiyat ve bilim dili olarak kabul edilen birçok dünya dilinden daha eski yazılı metinlere sahiptir. Türk dilinin yapısını inceleyen Batılı bilginler Türkçenin dil bilgisi kurallarının son derece düzenli ve istisnasının az oluşuna hayranlıklarını belirtmişlerdir. Türkiye Türkçesinde ve birçok çağdaş Türk lehçesinde gördüğümüz söz dizimi esnekliği Türkçenin tarihî metinlerinde de oldukça yaygın bir biçimde karşımıza çıkmaktadır. Türkçede birleşik cümlenin unsurları başka dillerdeki aynı yapılardan farklı olarak bağlaçsız birleşebilme özelliğine sahiptir. Kıyasladığımız diğer dillerde bağlaçsız birleşik cümle, dil bilgisi hatası olarak kabul edilir. Cümle ögelerinin dizilişindeki hareketlilik Türkçenin anlatım gücünü ve imkânlarını genişleten bir özelliktir. Bu söz dizimi esnekliğini matematiksel olarak hesaplayıp örneklendirdiğimizde Türkçenin sıra dışı söz dizimi yapısını görmemiz mümkün olacaktır.
Keywords : Türkçenin söz dizimi, söz dizimi matematiği, devrik cümle, cümle vurgusu