Türkçede Eş Biçimlilik Meselesi

Authors : Ekrem SAKAR

Pages : 405-426

Doi:10.30767/diledeara.823748

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2021-03-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Dilde yer alan birbirinden farklı iki veya daha fazla göstergenin unsurları olan gösterenler ve gösterilenler kimi zaman birbirlerine özdeş olabilirler. Gösterilenlerin özdeşliği eş anlamlılık, gösterenlerin özdeşliği ise eş biçimlilik olarak tanımlanabilir. Gösterenler yazım, okunuş ya da her iki yönden denklik özelliği göstermelerine binaen hangi yönden özdeşlik kurdukları baz alınarak dil bilim literatüründe bu durumları ifade eden çeşitli kavramlar geliştirilmiştir. Bu kavramların Türkçe dil bilim literatüründe tanımlanması ve karşılık bulunması konusunda dil bilim sözlükleri başta olmak üzere dil bilim kaynaklarında birtakım eksiklikler, yanlışlıklar ve karmaşıklıklar mevcuttur. Bu makalenin eş biçimliliğin bir mesele olarak ele alınması bundan kaynaklanmaktadır. Bundan dolayı İngilizce dil bilim sözlüklerinden yararlanılarak ele alınan kavramların tanımları mukayeseli olarak incelenecek ve buna terimlerin anlam alanları sınırlandırılarak eş biçimlilik ifade eden kavramlar yeniden tanımlanacaktır. Ardından tablo ve şekil kullanılarak kavramların birbirleriyle ilişkisi; başka bir tabirle örtüşen ve örtüşmeyen tarafları gösterilecektir. Makalenin sonunda ise kavramların köken itibariyle hangi anlamı taşıdıkları, neyi tanımladıkları ve Türkçe dil bilim sözlüklerinde nasıl karşılandıkları göz önünde bulundurularak Türkçe karşılıklar önerilecektir.
Keywords : dil bilim, eş biçimlilik, eş adlılık, eş seslilik, eş yazımlılık, terimler