Öksüz Turgut Romanını Yeniden Yazmak: Değişen Müslümanlık, Türklük ve Hristiyanlık Algısı Üzerine Bir Mukayese

Authors : Eren Yavuz

Pages : 99-118

Doi:10.30767/diledeara.1582472

View : 36 | Download : 27

Publication Date : 2025-03-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Filibeli Ahmed Hilmi’nin Yıldırım Bayezid dönemini ve Niğbolu Savaşı’nı konu edinen, onun Müslümanlık ve Türklüğe dair düşüncelerini de içeren Öksüz Turgut adlı romanının farklı iki baskısı karşılaştırılmıştır. Yapılan bu mukayesede Müslümanlık, Türklük ve Hristiyan/Rum kavramlarının eserin yeniden yazımında hangi değişikliklere uğradığı gösterilmeye çalışılmıştır. Bu şekilde bir mesele olarak Öksüz Turgut romanı örneğinden yola çıkılarak, yirminci yüzyılda kaleme alınmış edebî bir eserin aynı yüzyıl içerisinde tekrar yayımlanması süreci ve bu süreçte ortaya çıkan sorunlar ele alınmıştır. Çalışma, özelde edebiyat tarihinin bir parçası olarak Öksüz Turgut’un matbuat dünyasındaki serencamını anlatması, genelde ise 1910’dan 1972’ye kadar geçen sürede Türkiye’de Müslümanlık, Türklük ve Hristiyan/Rum kavramlarına yaklaşımın nasıl ve hangi açılardan değiştiğini göstermektedir. İncelemede Lefevere’nin yeniden yazma kavramı esas alınarak nitel araştırma yöntemlerinden döküman analizi kullanılmıştır. “Öksüz Turgut Romanını Yeniden Yazmak: Değişen Müslümanlık, Türklük ve Hristiyanlık Algısı Üzerine Bir Mukayese” gösteriyor ki iki nüsha arasında “değiştirme (bozma), “çıkarma” ve “ekleme” mahiyetinde çok sayıda farklılık mevcuttur. Bu farklılıklar “yeniden yazma” eyleminin doğasında bulunan ideolojik tadilat yapma isteğinin Türk edebiyatı bakış açısından belirgin birer örneğidir.
Keywords : Filibeli Ahmed Hilmi, yeniden yazma, Müslümanlık, Türklük, Hristiyanlık