Bir On Yedinci Yüzyıl Osmanlı Eserinden Hareketle Maji/Büyü Sanatına Dair

Authors : Serdal Kara

Pages : 315-324

Doi:10.30767/diledeara.1591333

View : 65 | Download : 35

Publication Date : 2025-03-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Nesne, olay ve olgular toplumların kendi imgesel dünyalarına göre algılanmakta ve buna bağlı olarak tanımlanıp anlamlandırılmaktadır. Bazı tabu ve anlayışların oluşmasına neden olan bu algı ve anlamlandırmalar toplumsal birlikteliği güçlü kılmakta ve bireylerin toplum üyelerine veya toplumsal yaşama zarar verecek davranış ya da eylemlerden uzaklaşmasını sağlamaktadır. Bu durum ve anlayışa karşı gelen suçluları cezalandırmak için başvurulan yöntemlerden biri olarak majik güçten yararlanılmaktadır. Maji, büyü ya da buna dair nesneler bu türden bir gereklilik sonucu bir işlevi yerine getirmek için kullanılmaktadır. Nicel sonuç amaçlayan pratik bir yapıya sahip olan büyü ya da maji, insanın ihtiyaç, eğilim, gereksinim ve hedeflerinin belli ilkelere bağlı olarak belirli tekniklerle yapılması olarak kabul edilebilir. Çalışmada XVII. yüzyıl Osmanlı dönemine ait bir yazma eser olan Fezâ’il-i Beytü’l-Mukaddes’te kutsal kabul edilen Kudüs’ü korumak için düzenlenen majik güçlere sahip nesnelerin koruyuculuğu temelinden hareketle toplumsal yapıda büyünün etkisi, toplumların büyüye bakış açısı ve büyünün koruyuculuğu üzerine yaygın olan inanışlar ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Çalışmamızda ilk olarak büyü, maji, tılsım terimleri ve bu terimlere bağlı fetişizm, anima, simya, kimya gibi terimler üzerinde durulmaktadır. Daha sonra insan-büyü/maji-nesne ilişkisine yer verilmektedir. Büyünün koruyuculuğu ve Fezâ’il-i Beytü’l-Mukaddes’te buna dair halk inanışları ile ilgili bilgi verildikten sonra elde edilen bulguların değerlendirildiği sonuç bölümü ile çalışma tamamlanmaktadır.
Keywords : Fezâ’il-i Beytü’l-Mukaddes, halk inanışları, büyü, maji, büyünün koruyuculuğu