Türkiye’de Din Sosyolojisi Alanında Yapılan Deizm Konulu Lisansüstü Tezler Üzerine Bir Değerlendirme

Authors : Muhammet Fatih Okutan

Pages : 81-104

View : 150 | Download : 78

Publication Date : 2024-04-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Din ve toplum olgularının etkileşimleri bağlamında ortaya çıkan ve tarihi serüven içerisinde dinsel ve toplumsal değişimleri konu edinen din sosyolojisi bilim dalı, son yüzyıl itibariyle modernleşmenin bir sonucu olarak tanımlanan sekülarizasyon tartışmaları etrafında şekillenen çalışmalar üzerine yoğunlaşmaktadır. Bu bağlamda Türkiye’de etki alanını genişlettiği ve daha çok genç kuşak üzerindeki artma eğilimi iddiaları bakımından ele alınan deizm düşüncesi, din-dışı alanın güçlenmesi olarak görülebilecek sekülerleşme tartışmalarından bağımsız olmayıp Türkiye’de din sosyolojisi alanında çalışan araştırmacıların da ilgi alanına girmeye başlamıştır. Toplumsal alanda gerçekleşen değişim ve dönüşüm dini anlayışlar ve yorumlar üzerinde de farklı etkilere ve sonuçlara neden olmaktadır. Bu bağlamda deizm iddiası da geleneksel kilise hiyerarşisine karşı ortaya çıkan toplumsal ayaklanmanın dinsel alandaki bir sonucu olarak değerlendirilmektedir. Teorik açıdan deizm düşüncesini, Tanrı’nın varlığı bakımından ele alınan ve felsefi temellere dayanan bir inanç sistemi olarak görmek mümkündür. Tarihsel açıdan XVI. yüzyıla kadar uzanan çalışma konusunun özellikle son yıllarda Türkiye’de etkinliğini artırdığı iddiaları çerçevesince Türkiye’de yaşayan din sosyologlarının da bu iddiaları gündemlerine aldıkları gözlenmektedir. Yapmış olduğumuz çalışmada, günümüzde Türkiye’de yaşayan din sosyologlarının deizm konulu araştırmaları incelenmiştir. Bu çalışma ile toplumda yaşandığı iddia edilen dini değişimlerin güncel tez konularında nasıl ele alındığı ortaya konulmuş ve toplum-din ilişkisi üzerine Türkiye’de yapılan tartışmaların XXI. yüzyılda geldiği noktanın daha iyi anlaşılmasına katkı sağlamak hedeflenmiştir.
Keywords : Din Sosyolojisi, Sekülerleşme, 21 Yüzyıl, Türkiye