İRAN MİTOLOJİSİNDE SU, SU İLE İLGİLİ KUTSALLAR VE TÖRENLER

Authors : Nimet YILDIRIM

Pages : 7-36

View : 16 | Download : 5

Publication Date : 2008-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Eski İran’da en çok kutsanan ögelerden olan su, Zerdüşt inançlarında ikinci kutsaldır. Bundehişn’e göre su, tanrının yarattığı yedi önemli maddenin “ikincisi”dir. Göklerden sonra var edilen, yaratılışı elli gün süren ve dünyanın her bölgesinde yer altında bulunan suyun sorumlusu kutsal ölümsüz Hordâd’tır. Eski İranlıların inanışlarına göre; Elburz eteklerinde “Ferâhkert” adında, yerkürenin üçte birini kapladığına inanılan büyük bir deniz bulunmakta, yeryüzündeki bütün sular taşıdıkları kirlerden temizlendikten sonra ona akmaktadır. Tanrısal nitelikler verdikleri ateşe olduğu kadar, suya da saygı duymuş olan eski İran halkları onu kirletmeği de günah saymışlardır. İnançlarında suyu koruma konusunda hassas dinî emirler de her zaman var olagelmiştir. Bütün bunların yanı sıra su, Zerdüşt ayinlerinde de sürekli bulundurulması gerekli ögelerden biri olmuştur. İran mitolojisinde “su” son derece önemli ögelerden biridir. En eski dönemlerden günümüze kadar bütün İran inanışlarında su ile ilgili çok sayıda kutsal hep var olagelmiştir. Öte yandan “âb-i hayât: hayat suyu”ndan içme düşüncesi, ölümden kurtaracak ilaçlar elde etme amaçlı araştırmalar, en eski dönemlerden beri çeşitli milletlerin tarihleri, kültür ve medeniyetlerinde var olagelmiş ve bu amaçla birtakım tarihî ve efsanevî kahramanlar oluşturulmuştur
Keywords : Fars Edebiyatı, İran Edebiyatı, İran Mitolojisi, Mitoloji, Mazdeizm, Zerdüşt mitolojisi, hayat suyu, ab i hayat, zerdüşt inanışunda su, su