OSMANLI’NIN SON DÖNEMİNDE, GÖZLERDEN IRAK KALMIŞ BİR KUŞEYRÎ RİSÂLESİ ŞERHİ

Authors : Emine Öztürk

Pages : 86-103

View : 36 | Download : 58

Publication Date : 2024-12-28

Article Type : Other Papers

Abstract :Özet Abdülkerim Kuşeyrî’nin (ö. 465/1072) ilk dönem sûfîlerinden seksen üç kişinin hayatını ve menkıbelerini anlattığı, ayrıca tasavvufun temel kavramlarını izah ettiği er-Risâle namıyla da bilinen Kuşeyrî Risâlesi adlı eseri, yazıldığı on birinci asırdan günümüze kadar tasavvuf sahasında klasikleşmiş, dinî-tasavvufî edebiyatımızı dolaylı olarak etkilemiş temel başvuru kaynaklarından biridir. Bu makalede tanıtacağımız eser, Osmanlı’nın son dönemlerinde hayır, hasenat çalışmalarıyla adını ebedileştiren Bezmiâlem Vâlide Sultan’ın (ö. 1853) isteği üzerine, Murad Molla Dergâhı müdavimlerinden es-Seyyid, eş-Şeyh Mehmed Tevfik Efendi (ö. 1274/1858) tarafından yazılan Kuşeyrî Risâlesi Tercüme ve Şerhi’dir. Eser, sebeb-i te’lif bölümünde izah edildiği üzere, Dârü’l-Maarif, Tıbbiye, Harbiye, Bahriye ve Adliye mekteplerinde bilhassa Arapçayı çok iyi bilmeyen talebenin mütalaası için sade bir üslupla kaleme alınmıştır. Ayrıca Âsitane’deki tüm medrese ve camilerde ilim tahsil eden talebeye okutulmak için de uygundur. Mehmed Tevfik Efendi, on dokuzuncu asırda yaşamış âlim, hâfız, mutasavvıf bir şahsiyettir. Şimdiye kadar üzerinde hiçbir araştırma yapılmamış olan Kuşeyrî Risâlesi Şerhi’nde şârih er-Risâle’yi serbest tercüme usulüyle cümle cümle açıklamış, âyet, hadis, şiirler ve mutasavvıfların hayatlarından verdiği menkabevî örneklerle metni daha kolay anlaşılır bir hale getirmiştir.
Keywords : Kuşeyrî Risâlesi, Seyyid Mehmed Tevfik Efendi, Bezmiâlem Vâlide Sultan, Şerh