CARL G. HEMPEL’İN KAPSAYICI YASA MODELİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : S Ertan TAĞMAN, Yasa Modeli

Pages : 175-189

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2013-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bilimsel açıklama modeli elde etme çabası tam olarak doğanın kalbine gitmemizi sağladığı için önemlidir; zira bu gerçek bilimin ne olduğunu tanımlamamız anlamına gelmektedir. Bir disiplin bilimsel olma iddiası taşıyorsa, açıklamalarını “doğru” bilimsel açıklama modellerine uydurmak zorundadır. Bilimsel açıklama modelleri içerisinde en çok göze çarpan kavram “nedensel yasalar” olduğundan ve sosyal bilimler de insanın özgür eylemlerini kapsadığından nedensel bir zorunluluğun içine sosyal bilimlerin nasıl yerleştirilebileceği sorusu ortaya çıkmaktadır. Ancak nedenselyasalı olmayan bir açıklama modeli kurabilmesi halinde sosyal bilimlerin bilim olarak adlandırabilmesi mümkün görünmektedir. Burada öncelikle dikkat edilmesi gereken husus; bilimsel olanı bilimsel olmayandan ayırmak amacıyla gerçek bir bilimsel açıklamanın ne olduğunu belirlemenin ne kadar önemli olduğudur. Felsefe tarihi boyunca çok fazla açıklama modeli ileri sürülmüştür. Bunlardan biri felsefe tarihi boyunca en fazla etkisi olan dedüktif-nomolojik insert ignore into journalissuearticles values(D-N); ve zaman içerisinde bunun yetersiz kaldığı noktaların geliştirilerek oluşturulduğu indüktif-istatistiksel insert ignore into journalissuearticles values(I-S); modeldir. Carl G. Hempel’in ileri sürdüğü bu modeller ilk nedensel açıklama tipleri olarak değerlendirilmektedir. Bundan sonraki literatürün çoğunluğu bu modele yapılan itirazlar veya katkılardan oluşmaktadır
Keywords : Bilimsel Açıklama, Sosyal Bilimler, Kapsayıcı Yasa Modeli